Page 49 - YEDİ TEPE YEDİ RENK

YEDİTEPE YEDİ RENK 47

Bu nedenle öğretmenler öğrenci davra- Öğrenci Gereksinimleri Doğrultusunda
nışlarını denetim altına almak amacıyla Program Hazırlama ve Uyarlama: Okul-
etkili sınıf yönetimi ve davranış yönetimi larda okutulan mevcut programlar ye-
stratejilerini işe koşmalı ve etkili öğretim tersizlikten etkilenmiş öğrencilerin ge-
yaklaşımlarından yararlanmalıdır. reksinimleri doğrultusunda yeniden
Etkili sınıf yönetiminde öğretmenler, yapılandırılmazsa öğrencilerin yeni dav-
problem davranış ortaya çıktıktan son- ranışlar kazanması ve başarılı olmaları zor
raki süreçlere odaklanmadan önce prob- hatta imkânsızdır (Maag,1999). Bununla
lem davranışların daha ortaya çıkmadan birlikte gereksinme dayalı hazırlanmamış
oluşumunu öngören önleyici stratejilere programlarda yer alan bilgi ve beceriler
odaklanmalıdır. Önleyici stratejiler, bir öğrenciler için çok zor ya da çok kolay
davranışın sonuçlarından daha çok ön- olabilir. Bu durum, öğrencinin derse ka-
cüllerine odaklanır ve davranışın meydan tılımını azalttığı gibi öğrencinin sıkılarak
geldiği öncül yani davranışın oluşumu- sınıfta gezinme, kendi kendine ya da bir
na zemin hazırlayan uyaran değiştirilirse başkasıyla konuşma, başka materyaller-
davranışın gelecekteki oluşumunun da le ilgilenme, sıraya yatma gibi pek çok
değiştirileceğini iddia eder (Maag, 1999). problem davranış sergilemesine de ne-
Bir başka deyişle önleme, çocukların uy- den olabilir. Bu temel sorunun üstesin-
gun olmayan davranışlarda bulunmasına den gelmede öğretmenlerin yapması ge-
katkıda bulunan davranışın oluşumuna reken en önemli şey, programın öğrenci
zemin hazırlayan olayları ortadan kaldıra- gereksinimleri doğrultusunda bireysel-
rak ya da onları arzu edilen üretken sınıf leştirilmesidir (Alptekin, 2021). Programın
davranışı ortaya çıkaran olaylarla (öncül- bireyselleştirilmesi için öncelikle uygun
lerle) değiştirerek uygun davranış için ölçme tekniklerinden yararlanarak öğ-
ortam yaratmaktır (Alberto ve Troutman, renci değerlendirilmeli, öğrenmeye ge-
2009; Erbaş, Kırcaali-İftar ve Tekin-İftar, reksinimi olduğu alanlar belirlenmeli, ge-
2004; Maag, 1999). Aslında problem dav- reksinimlere dayalı uzun dönemli ve kısa
ranışları önlemek problem davranışları dönemli amaçlar oluşturulmalı ve öğre-
düzeltmekten çok daha kolaydır ve sınıf tim bu gereksinimlere dayalı olarak yapı-
yönetiminin de en temel amacıdır (Öz- landırılmalıdır (Özyürek, 2010).
yürek, 2007). Öğrencilerin farklı özellikle- Etkili Öğretim Yaklaşımları ve Strateji-
ri dikkate alındığında önlemeye yönelik lerden Yararlanma: Sınıfta ortaya çıka-
stratejilerin kombinasyonları ve sayısı sı- cak olası davranış problemlerinin önüne
nırsızdır. Öğretmenler yaptıkları gözlem- geçmek ve öğrenci başarısını artırmak
ler aracılığıyla öğrencilerden elde ettiği için öğretmenler açık ve belirgin ipuçla-
veriler ve bilgiler çerçevesinde davranışın rına dayalı öğretimler yapmalı, ipuçları-
oluşumuna zemin hazırlayan öncül olay- nı birden ve gelişigüzel değil sistematik
larını kontrol altına alacak pek çok uyarla- olarak geri çekmeli, etkili dönüt ve dü-
ma yapabilir (Maag, 1999). Ancak bununla zeltmelere yer vermeli, akılda tutmayı ko-
birlikte öğretmenlerin problem davranış- laylaştıracak kadar tekrar imkânı sunan
ları önlemede yaygın biçimde kullanması etkili öğretim yaklaşımlarından yarar-
gereken problem davranışları önlemede lanmalıdır (Kame’enui, Carnine, Dixon,
öğretmenin işini kolaylaştıracak pek çok Simmons ve Coyne, 2002; Maag, 1999;
stratejiden bahsetmek mümkündür. Öğ- Mastropieri ve Scruggs, 2004). Ayrıca öğ-
retmenlerin önlemeye yönelik davranış retmenler öğrenci ilerlemelerini sürekli
yönetimi için kullanmaları gereken en değerlendirmeli ve öğretimi öğrenci per-
temel stratejiler aşağıda kısaca açıklan- formansına göre yeniden yapılandırarak
mıştır. öğrencinin öğrenmelerini garanti altına

Özel Eği ̇ti ̇m ve Rehberli ̇k Dergi ̇si ̇