Page 44 - YEDİ TEPE YEDİ RENK
P. 44
42 YEDİTEPE YEDİ RENK
normları doğrultusunda öğrencilere yeni Son olarak problemli davranışın yönetimi
davranış kazandırma ve kazandırılmış işlevsel davranış analizine dayanmalıdır.
davranışları sürdürmeye davranış değiş- Böylelikle problem davranışı sürdüren
tirme denir (Özyürek, 2011). Davranışları değişkenler belirlenebilir (Erbaş, Kırcaa-
değiştirirken göz önünde bulundurulma- li-İftar ve Tekin-İftar, 2004; Özyürek, 2011;
sı gereken temel prensipler vardır. Bun- Erbaş ve Yücesoy, 2021; Deshais, Tate and
lardan biri davranışların ilkesel olmasıdır. Kahng, 2022). Elde edilen verilerle davra-
Davranışın oluşumunu farklı değişkenler nış değiştirmede kullanılacak işlem sü-
etkilese de davranışların oluşumu davra- reçlerini belirlemek mümkün olur (Erbaş,
nış ilkeleriyle ilişkilendirilmelidir (Özyürek, Kırcaali-İftar ve Tekin-İftar, 2004). Yapılan
2011; Furman ve Lepper, 2018). İkinci olarak araştırmalara göre problem davranışların
davranışları değiştirirken problemleri dü- hizmet ettiği işlevler; dikkat elde etme,
zenlemekten uzak durulmalıdır. Çocuklar birincil uyaran elde etme, kaçınma ve du-
olası problem davranışların oluşmasına yusal uyaran elde etme olmak üzere dört
yol açan etkileşim örüntüleri, ortam ve grupta ele alınmaktadır. Problem davra-
çevre düzenlemeleri içinde bulunma- nışların işlevleri, çocukların bu problem
malıdır. Üçüncü olarak problem davra- davranışları yaparak verdikleri mesajlar
nışların yönetimi aile ile planlanmalıdır. ve problem davranışı yaparak elde ettik-
Dördüncü olarak problemli davranışın leri ödüllere yönelik açıklamalar aşağıda
yönetimi öğrencinin iyiliği için olmalıdır. yer almaktadır.
Dikkat Elde Etme İşlevine Yönelik Problem Davranışlar
Amaç
Dikkat çekme.
Çocuğun Verdiği Mesaj:
Bana bak, bana dokun, bana gül, benimle konuş......... “Benimle ilgilen”
Ödül:
Problem davranıştan sonra, uyarmak, ikaz etmek, telkin etmek, ses tonunu yük-
seltmek, dokunmak gibi ilgi boyutunu içeren tepkiler.
Birincil Uyaran Elde Etme İşlevine Yönelik Problem Davranışlar
Amaç
İstediğini (etkinlik, yiyecek, oyuncak, .....) elde etme.
Çocuğun Verdiği Mesaj:
Ben bunu istiyorum.
Ödül:
İstediğini (etkinlik, yiyecek, oyuncak, .....) ona vermek.
Özel Eği ̇ti ̇m ve Rehberli ̇k Dergi ̇si ̇
