Page 54 - YEDİ TEPE YEDİ RENK

52 YEDİTEPE YEDİ RENK

Doç. Dr. Marilena Z. Leana TAŞCILAR
MAKALE İstanbul Medeniyet Üniversitesi Eğitim
Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Bölümü

ÜSTÜN YETENEKLİ

ÖĞRENCİLERİN SOSYAL

DUYGUSAL İHTİYAÇLARI

Columbus Grubu’nun (1991) üstün yete- zaman iki yüzü bulunmaktadır. Üstün
nekli bireyler için yaptığı tanım, ilk defa yetenekli çocukların sosyal duygusal
bu bireylerin sosyal duygusal gelişimleri- özellikleri potansiyel bazı sorunları da be-
ne ve duygusal hassasiyetlerine odakla- raberinde getirmektedir. Dolayısıyla her
nan tanımdır. Bu sayede üstün yetenekli öğretmenin ve ruh sağlığı çalışanının bu
bireyler ilk defa sadece bilişsel becerileri, konudaki farkındalığının yüksek olması,
yaratıcılık düzeyleri ve liderlik gibi özel- bu öğrencilere yardımcı olmak ve potan-
likleriyle değil sosyal duygusal yönleri ile siyellerini gerçekleştirmek, yetenekleri ile
de ele alınmaları gerektiği vurgulanmış- parlayabilmelerine destek olmak adına
tır. İlerleyen dönemlerde zekâ kapasite- büyük önem taşımaktadır. Hebert (2011)
sinin (IQ’nun) yanı sıra duygusal zekânın bu özellikleri ve olası sorunları şu şekilde
(EQ’nun) gündeme gelmesi, bu çocuklar- özetler:
daki sosyal duygusal gelişimi ve destek-
leme yönlerinin ne kadar önemli bir alan a) Yüksek standartlara sahip olmak, sağ-
olduğunu bir kere daha gözler önüne lıklı olmayan mükemmeliyetçiliğe, er-
sermiştir. Ancak yıl 2024, ne yazık ki hem teleme davranışına, duygu-durumun-
eğitimcilerin hem de ruh sağlığı çalışan- da dalgalanmalara sebep olabilir.
larının hâlâ üstün yetenekli bireylerin bu b) Aşırı derecede yüksek iç motivasyon,
ihtiyaçlarını fark etmede, analiz etmede kaygı ve zayıf duygusal esnekliğe ne-
ve destek olabilmekten oldukça uzak ol- den olabilir.
duğu görülüyor. Üstelik yapay zekânın
(AI’nin) belki de duygusal süreçlerin dışın- c) Duygusal olarak hassas olmak, başka-
da pek çok konuda insanın yerini alabile- ları tarafından ezilmeye, zorbalığa ma-
ceğini tartıştığımız bir dönemde… ruz kalmaya ve kendini aşırı eleştirme-
ye sebebiyet verebilir.
İlk olarak üstün yetenekli çocuklarla ilgi-
li sahip olduğumuz ön yargıların farkına ç) Empati kuruyor olmaları, duygusal has-
varmalı, daha sonra da bunları yıkmak sasiyeti tetikleyebilir.
için yola çıkmalıyız. Üstün yetenekli ço- d) Ahlaki olarak olgun olmaları, öğretmen
cukların sosyal duygusal gelişimleri ile ile etkileşimde ve arkadaş ilişkilerinde
ilgili en temel önyargı “böyle bir çocu- zorlanmalarına neden olabilir.
ğa/öğrenciye sahip olan ebeveyn ve öğ-
retmenin işi çok kolaydır, keyif vericidir, e) Kendini gerçekleştirme arzusu, çok er-
ebeveynleri ve öğretmenleri zorlamaz- ken yaşta varoluşsal depresyona sebep
lar” şeklindedir. Ancak madalyonun her olabilir.

Özel Eği ̇ti ̇m ve Rehberli ̇k Dergi ̇si ̇