Page 54 - İstanbul Ölçme Değerlendirme Dergisi

duydukları hakkında bilgi sahibi olurlar (Hattie ve Timperley, 2007).

Veren kişiye göre geri bildirimler; öğretmen,
akran ve öz geri bildirimi olarak üç kategoriye
ayrılmaktadır. Öğretmen geri bildirimi, öğren-
cinin eğitim sürecindeki performansı hakkında
öğretmenin verdiği geri bildirimdir (Özşavli,
2017). Akran geri bildirimi, öğretmen geri bil-
diriminin muadili sayılabilecek bir geri bildirim
türüdür ve öğrencilerin birbirini bilgi kaynağı
olarak kullanmasıdır (Anwar, Rozimelave Sur-
yani, 2019). Öz geri bildirim, öğrencinin bekle-
nen performans hakkında süreçte kendini de-
ğerlendirmesi ve geri bildirimde bulunmasıdır
(Bayat, 2010). Sınıflarda artan öğrenci sayıları
nedeniyle sadece öğretmen geri bildirimini kul-
lanmak işlevsel olmayabilmektedir. Bu nedenle akran geri bildiriminin sunduğu avantajlardan da yararlanmak önem-
lidir (Macfarlane-Dick ve Nicol, 2006). Akran geri bildirimi, Vygotsky’nin sosyokültürel yaklaşım teorisiyle açıklanmak-
tadır. Öğrenme bireysellikten ziyade sosyal bir bağlamda etkileşim sonucu oluşan bir durum olarak görülmektedir
(Karadağ, 2022). Akran değerlendirmenin gerekliliği ve önemi aşağıda maddeler hâlinde sunulmuştur (Race, Brown
ve Smith, 2005; Yakar, 2020):

► Akran değerlendirme ile daha bilinçli ve formal yoldan öğrenciler birbirilerini değerlendirirler.
► Öğrencinin değerlendirme sürecine katılması, öğrenciler için değerlendirmeyi şeffaf hâle getirmektedir.
ıstanbul ► Öğrencilerin akranlarının çalışmalarındaki güçlü ve zayıf yönleri görerek kendi çalışmalarına aktarmalarına
► Öğrenciler öğrenmelerini akran değerlendirme ile daha derin hâle getirirler.

. yardımcı olur.

Yukarıda belirtilen gereklilikler aynı zamanda akran geri bildirimine üstünlükler de sağlamaktadır. Bunlardan biri, öğ-
renciler akranlarından gelen geri bildirimlerin kendileriyle aynı frekansta olmasından kaynaklı daha anlaşılır ve kulla-
nışlı bulmaktadır (Kaya ve Yaprak, 2020; Karadağ, 2022). Aynı zamanda, öğrenciler arası iş birliği, sosyal iletişim, et-
kileşim, güven, yaratıcılık, motivasyon, farklı bakış açısını görme gibi olumlu katkılar sağlamaktadır (Karadağ, 2022).

Akran geri bildiriminin bazı dezavantajları vardır. Bunlar; öğrencilerin arkadaşlarından çekinmeleri, kendilerini ilgili
konuda yetersiz hissetmeleri, akran değerlendirmesinin ve geri bildirimlerin çalışma sahibince ciddiye alınmaması,
akranlarının değerlendirmelerinin yetersiz olacağına ilişkin ön yargıları, arkadaşlık ilişkilerinin değerlendirmeye karı-
şabilmesi, sürecin adaletli ve objektif olabileceğine ilişkin endişeleri ve sürecin zaman alıcı olmasıdır (Çevik, 2014;
Karadağ, 2022; Yakar, 2020). Ayrıca öğrenciler, arkadaşlarının çalışmalarına karşı düşmanca, eleştirel ve alaycı
olabilmektedir (Karadağ, 2022; Okumuş ve Yurdakul, 2006). Aynı zamanda, öğrenciler faydalı ve nitelikli geri bildirim
sunmak için yeterli alan bilgisine sahip olmayabilir (Karadağ, 2022; Schunn, Wang ve Zong, 2021).

Çevrim içi Akran Geri Bildirimi

Öğrencilerin akranlarına verdikleri geri bildirimlerin doğruluğu veya yanlışlığı konusunda sınıf içinde geri bildirimle-
rin kontrol ve takibini yapabilmek zordur. Son yıllarda daha fazla gelişen ve pandemi ile kullanımı yaygınlaşan bazı
çevrim içi öğrenme ortamları vasıtasıyla akran geri bildirimlerinin takip ve kontrol süreci kolaylaşmıştır (Er vd., 2020).
Öğrencilerin akranlarına geri bildirim sağladıkları ve çevrim içi iş birliği yoluyla verilen görevleri yaptıkları çalışmalar
2000’li yılların başında önerilmiştir. Çevrim içi ortamda akran değerlendirmesi, geleneksel bir sınıf ortamından daha
verimli olabilir ve tüm öğrencilerin bilgisayar ve internet erişimine sahip olduğu bir ortamda yüz yüze eğitime göre ma-
liyeti azaltabilir (Karadağ, 2022; Liu ve Lee, 2013). Ayrıca çevrim içi akran geri bildirimi süreç içerisinde öğrencilere
geri bildirimlerini değiştirme esnekliği de sunmaktadır (Bayat vd., 2020; Karadağ, 2022).
.
Istanbul
ÖLÇME
54 ( .
DEGERLENDIRME