Page 19 - İstanbul Ölçme Değerlendirme Dergisi

Biyometrik araştırmalarda, vücudun ürettiği farklı sinyal- düzeydeki öğrenme davranışlarına ulaşabilmelerinde,
leri (Örn: yüz ifadeleri ve göz hareketleri) ölçmek ve kay- uygun stratejilerin işe koşulmasında yol gösterici olmak-
detmek için tasarlanmış biyosensörler aracılığıyla ölçüm- tadır (Hernandez-de-Menendez vd., 2021). Eğitim araş-
ler elde edilmekte ve bu ölçümler psikometrik ölçümlere tırmalarında, Göz izleme (Eye-tracking) ve Elektroen-
(Örn: bireylerin yanıtları ve test puanları) dayalı yapılan sefalografi (EEG) teknolojilerinin yer aldığı çalışmaların
çıkarımları değerlendirme amacıyla kullanılabilmektedir ağırlıkta olduğu görülmektedir (Çorbacı ve Kahraman,
(Farnsworth, 2017). Bu tür araştırmalar, göz izleme gibi 2022; Kalantari vd., 2018; Kekule vd., 2019; Lindner vd.,
fizyolojik ve yüz ifadesi gibi davranışsal özelliklerin aynı 2014; Yaneva vd., 2021). Göz hareketlerini kaydetmeye
anda ölçülebilmesine izin verdiğinden çok modlu olarak yarayan göz izleme teknolojisi aracılığıyla bireylerin bir
kullanılabilmekte ve bu da ölçümlerin güvenirliğini arttır- görsele bakarken bir metni okurken veya bir maddeyi
maktadır (Hernandez-de-Menendez vd., 2021). yanıtlarken nereye, ne kadar süreyle ve hangi sırayla
baktığı belirlenerek bireyin dikkati hakkında çıkarımlar
Bireylerin bilişsel ve duyuşsal durumlarının belirlenmesi yapılabilmekte ve bu biyometrik ölçümler ile gözlenen
ve eğitim süreçlerinin amacına uygun bir şekilde düzen- performans arasındaki ilişkiler incelenebilmektedir (Ray-
lenmesi gibi çeşitli amaçlar için biyometrik yaklaşımlar ner, 1998; Solheim ve Uppstad, 2011). Beyin sinyalleri-
kullanılmaktadır. Bu kapsamda biyosensörler aracılığıyla ni kaydetmeye yarayan EEG aracılığıyla, örneğin, belirli
elde edilen ölçümler, bireylerin bir duruma yönelik ver- uyaranlar sunulduğunda beynin bunları nasıl işlediği hak-
dikleri fizyolojik tepkilerin bir ölçümünü sağlamaktadır. kında bilgiler elde edilerek bireylerin ne kadar ilgili ve dik-
Elektriksel aktiviteler, vücut sıcaklığı, beyin dalgaları ve katli olduğu veya bir görevi tamamlamanın ne kadar zor
göz hareketleri bilişsel ve duyuşsal durumların iyi birer olduğu konusunda çıkarımlar yapılabilmekte ve böylece
göstergesi olabilmektedir. Bu ölçümler, öğrenenlerin bi- insan davranışlarının arkasında yatan bilişsel süreçler
lişsel ve duyuşsal süreçlerini değerlendirme ve istenilen daha iyi anlaşılabilmektedir (iMotions, 2022).

Göz İzleme Teknolojisi (Eye-tracking) .

Göz izleme (Şekil 1), en yalın hâliyle, ilgili zaman ve görevde göz hareketlerinin ve bu hareketlere ait yerlerin kayıt ıstanbul
altına alınmasını sağlayan deneysel bir yöntem olarak tanımlanabilir (Carter ve Luke, 2020). Göz izleme teknolojisi,
genel olarak bireylerin uyaranlara hangi sıra ile ne kadar baktıklarına dair bilgilerin elde edilmesine olanak sağla-
maktadır. Son yıllarda, göz izleme teknolojisinde meydana gelen gelişmeler, göz izleme cihazlarının daha ulaşılabilir
olmasına ve kullanıcı dostu ara yüzlerle bilimsel araştırmalarda yaygın olarak kullanılmasına olanak sağlamıştır.
Ayrıca göz-zihin teorisi (Just ve Carpenter, 1980) gibi görüşlerin öne sürülmesi ile bireylerin baktıkları yer ile düşün-
me ve zihin süreçleri hakkında bilgi sahibi olunabileceği iddiası bu yöndeki çalışmalar için bir motivasyon olmuştur.

Şekil 1. Göz izleme cihazı
. (Görsel https://www.tobii.com/products/eye-trackers/screen-based/tobii-pro-spectrum adresinden alınmıştır.)
Istanbul
ÖLÇME
.
DEGERLENDIRME 19
(