Page 65 - İstanbul Ölçme Değerlendirme Dergisi

Sınıflamalarda öz farkındalık ve öz yönetim becerilerine önem verildiğini görürüz. Bazı sınıflamalarda öz farkındalık
boyutu altında bireyin kendisinin güçlü ve zayıf yönlerini gerçekçi ve kabul edici bir yaklaşımla gözleyerek doğru bir
öz algı geliştirmesi, bu algı temelinde öz yeterlik ve öz güvenini geliştirmesi becerilerine yer verilir. Öz yönetim bo-
yutu altında, tüm öğrenme süreçlerinin gerektirdiği amaç belirleme, öz güdülenme, güçlük durumlarında güçlüklerin
üstesinden gelme, azim ve kararlılık gösterme, duygu ve düşünceleri izleme ve düzenleme, öfke, kaygı, stres gibi
duygularla başa çıkma, iyimser bakış açısı geliştirme gibi becerilere yer verilir (CASEL, 2003; Cefai vd, 2018; Gard-
ner, 1983; Goleman, 1995; Kankaraš & Suarez Alvarez, 2019; Salovey ve Mayer, 1990)

Bir kısa alan yazın taraması bize öz yeterlilik, öz güdülenme ve öz değerlendirmenin 21. yüzyıl eğitiminin öğrenciler-
de geliştirmek istediği beceriler içerisinde yer aldığını gösterir. Bu becerilere kısaca öğrencilerin içsel becerileri diye-
biliriz. Öğrenciler içsel becerilerini önce aile, sonra okul ortamındaki öğrenmeleri sonucunda geliştirebilir. Öğrencinin
bu becerilerini okul ortamında geliştirip geliştiremeyeceği öğretmenin sınıf içi ölçme uygulamaları ve geri bildirim ver-
me süreçleriyle yakından ilgilidir. Bunu bir 4. sınıf öğretmeninin öğrencilerine paragraf yazmayı öğretmeyi amaçladığı
örnek bir durum üzerinden düşünelim.

Örnek bir ölçme uygulaması:
Öğretmen öğrencilerinden “Bahçeli bir evde yaşamak mı yoksa bir apartman dairesinde yaşamak mı daha
iyidir?” sorusuna yanıt verdikleri bir paragraf yazmalarını istesin.

Bu ölçme uygulamasının, öğrencilerin öğrenmelerinin ve içsel becerilerinin gelişmesine katkı sağlayabilmesi için
öğretmen biçimlendirici ölçmeyi ve geri bildirim verme sürecini nasıl yürütmelidir? Birlikte adım adım düşünerek iler-
leyelim. .

Uygun Bir Sınıf İklimi Yaratmak ıstanbul

İlk olarak ölçme uygulamalarının temel amacının öğrenciye not vermek olduğu, öğrenme eksiklerinin bir hata olarak
görüldüğü ve düşük puanlarla cezalandırıldığı, öğrencilerin başarıları bakımından birbirleriyle kıyaslandığı bir sınıfı
düşünebiliriz. Bu sınıfta öğrencinin yazısı için öğretmen tarafından kendisine sunulan geri bildirimi bir gelişme fırsatı
olarak algılaması zorlaşır. Çünkü daha önceki ölçme uygulamalarında öğrencinin yapamadıkları çoğunlukla kendisi-
ne düşük puanlar ve düşük notlar olarak geri dönmüştür. Öğretmen öğrenciye mükemmel doğrulukta bir geri bildirim
sağlamış olabilir. Ancak öğrencinin böyle bir sınıf ortamında aldığı geri bildirimde odaklanacağı şey büyük olasılıkla
kaç puan kaybetmiş olabileceğidir. Öğretmen kendisine farklı bir konuda bir yazı görevi daha verdiğinde, öğrencinin
ikinci ölçme uygulamasını bir gelişme fırsatı olarak algılama, geri bildirimi kullanma, ikinci yazma görevinde öz ye-
terli hissetme, öz değerlendirme yapma ve yazısını geliştirmeye güdülenme olasılığı düşüktür (Kutlu ve Kula Kartal,
2018).

Ölçme uygulamalarının temel amacının, öğrencinin geliştirmesi gereken becerileri belirlemek olduğu, öğrenme ek-
siklerinin gelişme fırsatları olarak görüldüğü, başkalarıyla kıyaslamadan öğrencinin süreç içindeki gelişimine odak-
lanılan başka bir sınıf düşünebiliriz. Bu sınıfta, öğrenci yazısına verilen geri bildirimi alıp yazısını bu geri bildirim
doğrultusunda geliştirmeye odaklanabilir. Bu sınıfta öğrencinin aldığı geri bildirimi ikinci yazma görevinde kullanma,
öz değerlendirme yapma, yazısını geliştirmeye güdülenme olasılığı daha yüksek olacaktır. Öğrencilerin öz değerlen-
direbilen, öz yeterli, öz güdülenen bireyler olmalarında öğretmenin doğru bir ölçme anlayışı benimsemesi ve öğren-
meyi destekleyen bir sınıf iklimi yaratması önemlidir. Bu sınıf iklimini oluşturan önemli iki bileşen vardır: Bunlardan biri
değerlendirme ölçütlerini öğrencilerle paylaşma, diğeri ise biçimlendirici bir geri bildirim süreci yürütmektir (Brookhart
ve Moss, 2009; 2015; Brookhart, 2008).

.
Istanbul
ÖLÇME
.
(
DEGERLENDIRME 65