Page 66 - İstanbul Ölçme Değerlendirme Dergisi

Değerlendirme Ölçütlerini Paylaşma
Biçimlendirici bir geri bildirim süreci öğrencinin paragrafı yazıp ürünü ortaya koymasının ardından başlamaz. Öğren-
cinin öğrenmesini ve içsel becerilerini geliştirebilecek bir geri bildirim süreci öğrenciye bu yazma görevinin verildiği
anda başlar. Öğrenci yazmaya başladığında ne yaparsa iyi bir paragraf yazmış olacağını çok açık biçimde anlamış
olmalıdır. Başka bir ifadeyle, öğrenci paragrafını iyi ya da zayıf bir paragraf yapacak özelliklerin neler olduğunu kav-
ramalıdır. Bu ölçme uygulamasında, öğretmenin öğrencilerinin paragraf yazma becerilerini değerlendirirken dikkat
edeceği noktalar şunlar olsun: Paragrafta açık bir giriş cümlesinin, bir sonuç cümlesinin ve görüşleri açıklayan en az
üç destekleyici detayın olması.

Öğretmen paragrafı değerlendirirken dikkat edeceği noktaları (ölçütleri) öğrencileriyle paylaşabilir. Ancak paragrafı-
nın değerlendirileceği ölçütleri paylaşmak öğrencinin bu ölçütleri anlayacağını garantilemez. Bu nedenle, öğretmenin
bunu garantileyecek bazı etkinlikler yapması gerekir. Öğretmen öğrenciyle farklı konularda yazılmış iyi ya da zayıf
paragraf örneklerini paylaşabilir. Öğrenciden paragraf örneklerini kendisiyle paylaşılan ölçütleri kullanarak iyi ya da
zayıf olarak sınıflamasını bekleyebilir. Ardından, öğrencinin iyi örnek olarak belirlediği paragrafları iyi yapan yönlerin
neler olduğunu açıklamasını isteyebilir.

Öğrencinin paragrafının değerlendirileceği ölçütleri anlamasını sağlamanın başka bir yolu, öğrencilerin öğretmenin
paragrafı değerlendirmede kullanacağı ölçütlerin anlamını öğretmen dilinden öğrenci diline çevirmelerini sağlamak-
tır. Bu ölçütler çoğunlukla öğretmen dilinde ifade edilir. Örneğin öğrenci için açık bir giriş cümlesi, sonuç cümlesi ve
destekleyici detaylar gibi ifadeler teknik terimlerdir. Bu nedenle, açık bir giriş cümlesinden ne anladığını kendi cüm-
leleriyle ifade etmesi istenir. Örneğin öğrenci bu ölçütü şuna çevirebilir: “Paragrafa kendi görüşümü açıkça belirttiğim
bir cümleyle başladım.”

ıstanbul Öğrencilerle değerlendirme ölçütlerini paylaşarak ve ölçütleri anlamalarını destekleyici etkinlikler yaparak ulaşmak is-
tediğimiz çeşitli hedefler vardır. Bunlardan biri tabii ki öğrencinin iyi bir paragraf yazısını iyi yapan özellikleri öğrenme-
sini desteklemektir. İkincisi, öğrencinin bu özellikleri kavraması kendisine verilen geri bildirimi anlama ve onu yazısını
. geliştirmek için kullanma olasılığını artırır. Ancak daha önemli bir hedef öğrencinin kendi yazısını değerlendirebilmesi
için gereksinim duyacağı ölçütleri zihninde açık hâle getirmektir. Öğrencinin öz değerlendirme yapabilmesi zihninde
iyi bir paragraf yazısının neye benzeyeceğine ilişkin açık bir temsilin olmasına bağlıdır.

Öğretmenin içsel becerilerin gelişimine katkı sağlamasında çok önemli olan bir diğer bileşen geri bildirimdir. Geri bil-
dirim, sınıf içi ölçmede öğretmenin ve öğrencinin eyleme geçtiği noktadır. Öğretmen bir ölçme uygulamasından elde
ettiği bilgiye dayalı olarak geri bildirim süreçlerini farklı biçimlerde yürütebilir. Bu farklılıklar ölçme uygulamasının içsel
becerileri geliştirici ya da ket vurucu nitelikte olup olmayacağını belirler.

Biçimlendirici Geri Bildirim Verme

Bir geri bildirim sürecini biçimlendirici yapan en önemli nokta yazının başlarında vurgulandığı gibi geri bildirimin kul-
lanılmasını sağlayacak ikinci bir görevin olup olmadığıdır. Öğrenci, bu yazısı için aldığı geri bildirimi aynı yazıyı geliş-
tirme ya da farklı bir konudaki yazıyı yazmada kullanma fırsatı bulamazsa geri bildirimimiz ya da ölçme uygulamamız
biçimlendirici olmaz. Öğrencinin geri bildirimi kullanmasını sağlamak için ikinci bir fırsat yaratmak öğretmenin mutlaka
düşünmesi gereken bir noktadır. İkinci nokta ise öğretmenin geri bildirimde öğrencinin kullanabileceği şeylere yer
verip vermediğidir. Bu noktayı, biçimlendirici bilgi sağlayamayan bazı yanlış geri bildirimler üzerinden düşünebiliriz.
Bunun için bahçeli evdeki yaşam ile apartman dairesindeki yaşamı karşılaştıran yazma görevinde yazar tarafından
örnek olarak aşağıdaki yazı oluşturulmuştur.

.
Istanbul
ÖLÇME
66 ( .
DEGERLENDIRME