Page 39 - İstanbul Ölçme Değerlendirme Dergisi
P. 39
müzde KKT yerine kullanılmaya başlanan BTT’lerin lisans öğrencilerinin sınav davranışlarına, sınav kaygıla-
uygulama farklılıkları da testlerin geçerliğini etkileyebil- rına ve testteki performanslarına olumsuz bir etkisi olma-
mektedir. Bu nedenle uygulama farklılığının test puanları dığını bildirmişlerdir.
üzerindeki etkisi çok sayıda araştırmaya konu olmuştur.
Bu araştırmalar uygulamaların geçerliğini göstermesi ba- KKT ve BTT olarak 104 çocuğa uygulanan bir matematik
kımından da önemlidir (Wise, 2018). testinden alınan puanlar arasında anlamlı bir fark bulu-
namamış; görüşme yapılan çocukların çoğunluğu bilgi-
BTT’ler avantajlı yönleri ile tercih edilseler de bilgisayar- sayar testini daha kolay ve eğlenceli bulduğunu, iki çocuk
da uygulanan bir testin KKT’den elde edilen sonuçlarla bilgisayarı daha zor bulduğunu ifade etmiştir (Jhonson
aynı anlama geldiğinin kanıtlanması, iki uygulamadan ve Green 2006). Bir genel yetenek testinin KKT ve BTT
elde edilen puanların karşılaştırılabilir olduğunun göste- formunda uygulandığı bir çalışmada (Aybek ve Demirtaş-
rilmesi gerekir. Bu çalışmalara genellikle karşılaştırılabi- lı, 2014) iki formun ölçtüğü özelliğin ve puanlarının denk
lirlik çalışmaları ya da uygulama biçimi etkisi (modeeffe- olduğu sonucuna varılmıştır.
ct) çalışmaları adı verilmektedir (Lynch, 2022).
Wagner, Loesche & Bißantz (2022), Almanya’da merke-
Lynch (2022) son 30 yıldaki literatür incelemesine daya- zi olarak yapılan performans değerlendirmelerinin KKT
narak KKT ile BTT’lerin uygulamadan kaynaklanan et- ve BTT uygulamalarını karşılaştırmış ve BTT puanları-
kilerini testte ilerleme ve test düzeni, madde özellikleri, nın KTT puanlarından anlamlı düzeyde düşük olduğunu,
bilişsel süreçler, puanlama ve sınava girenlerin özellikleri akademik başarısı düşük olan öğrencilerin de BTT’de de-
olarak sınıflandırmıştır. Bu özelliklerin sınava girenlerin zavantajlı oldukları sonucuna ulaşmışlardır. Nalbantoğlu
puanları arasında farklılıklara yol açabileceğini belirtmek- Yılmaz (2021) tarafından yapılan bir meta-analiz çalış-
tedir. masında Türkiye’de 1993-2020 yılları arasında yapılan
BTT, BBT ve KKT karşılaştırmasının yapıldığı 37 araş-
BTT ile KKT’nin uygulama etkisinin karşılaştırıldığı ça- tırma incelenmiştir. Bu çalışmanın sonucunda KKT, BTT
lışmalarda farklı sonuçlar bulunmuştur. Örneğin PISA ve BBT’den alınan puanlar arasında BTT uygulamaları .
2012’de 32 ülkenin kâğıt kalem ve bilgisayar tabanlı lehine düşük ve ihmal edilebilir bir fark bulunmuştur.
uygulamalardan alınan matematik puanlarının karşılaş- ıstanbul
tırıldığı bir çalışmada 11 ülkede KKT puanları BTT pu- Alanyazında yapılan çalışmalar farklı içerik ve yaş gu-
anlarından daha yüksek iken; 13 ülkede tersi bir sonuca ruplarını içermektedir; bazıları sınıf içi testler, bazıları da
ulaşılmıştır (Jerrim, 2016). PISA 2015 matematik, fen ve PISA gibi öğrenciler için düşük öneme sahip sınavlardır.
okuma puanları Almanya, İsveç ve İrlanda’da karşılaştı- Yapılan araştırmaların bazılarında iki uygulama arasında
rıldığında bilgisayar tabanlı uygulamadan alınan puanlar fark bulunmazken bazı çalışmaların sonuçları BTT, ba-
KKT’den alınanlardan düşük bulunmuştur. Cinsiyetin uy- zılarının sonuçları KKT uygulamalarının lehine sonuçlar
gulama üzerinde genel olarak etkili olmadığı belirtilirken üretmiştir. İki uygulama arasında farkın bulunmaması
öğrencilerin başarı düzeyleri (düşük, yüksek) için tutarlı BTT uygulamalarının KKT yerine kullanılabileceğini gös-
sonuçlar bulunamadığı belirtilmiştir (Jerrim vd., 2018). termektedir. BTT aleyhine sonuç veren araştırmalarda
bunların nedenleri araştırılarak BTT uygulamalarında
İngilizce başarı testinin uygulama etkisini karşılaştıran bir iyileştirmeye gidilebilir.BTT uygulamalarını geliştirmek
çalışmada kâğıt-kalem ve bilgisayar tabanlı testlerin ge- ve iyileştirmek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç olduğu
çerlik ve güvenirlikleri arasında ve iki testten alınan puan- görülmektedir.
ların ortalamasında manidar bir fark bulunmamıştır (Öz
ve Özturan, 2018). Cassady ve Gridley (2005) BTT’lerin
Kaynakça
Aybek, E. C. ve Demirtaşlı, R. N. (2014). Bilgisayar Ortamında ve Kâğıt-Kalem Formunda Uygulanan Genel Yetenek
Testinin Psikometrik Özelliklerinin Karşılaştırılması, İlköğretim Online, 13(4), 1400-1413.
Bezirhan, U., vonDavier, M., &Grabovsky, I. (2021). Modeling item revisit behavior: The hierarchical speed–accura-
cy–revisits model. Educational and Psychological Measurement, 81(2), 363-387.
.
Istanbul
ÖLÇME
.
DEGERLENDIRME 39
(