Page 37 - İstanbul Ölçme Değerlendirme Dergisi

hiptir. Bireye uyarlanabilir olmaması ve bireye uyarlanabilen testlere göre daha fazla madde gerektirmesi ve yetenek
kestirimlerinin daha az kesinlik içermesi, dezavantajlı yönleri olarak görülebilir (Luecht ve Sireci, 2011).

• Değişken formlu doğrusal testler

Değişken formlu doğrusal test uygulaması sabit uzunlukta, yani sınava giren her bireye aynı sayıda sorunun sorul-
duğu ancak farklı maddelerden oluşan formlarla yapılmaktadır. Formlar sınavdan önce ya da sınav sırasında oluştu-
rulabilir. Formların sınavdan önce oluşturulması, önceden incelenmesini ve eşdeğerliğinin kontrol edilmesini sağlar.
Test formları arasında ortak maddeler bulunabilir ve formlar sınava girenlere tesadüfi olarak dağıtılarak uygulanır.
Uygulamadan sonra formlar eşitlenebilir ya da paralel oldukları varsayılarak testlerden alınan puanlar eşitleme yapıl-
madan kullanılır. Bu uygulama bir madde havuzunun bulunmasını gerektirir.

Değişken formlu doğrusal testler, test maddelerinin uygulama sıklığının kontrol edilebilmesini sağlar ve aynı madde-
lerin çok fazla bireye uygulanmasının önüne geçer. Böylece havuzdaki maddelerin güvenliği kontrol edilebilir. Ancak
madde havuzu küçük olduğunda madde kullanım sıklığı artabilir. Farklı test formlarının oluşturulması madde havuzu-
nun güçlük ve içerik bakımından dengelenmesini gerektirir. Farklı formlarda yer alan maddelerin içerik ve güçlük ba-
kımından benzerliği sağlanmalıdır. Değişken formlu doğrusal testler basit de olsa bir madde seçme yazılımı gerektirir
(Luecth ve Sireci, 2011).

Bireye Uyarlamanın Yapıldığı Uygulamalar

• Bilgisayarda bireyselleştirilmiş testler

Bireyselleştirilmiş testler ile madde güçlüğü sınava giren her bireyin yetenek düzeyi ile eşleştirilerek olabildiğince az
sayıda soru ile bireylerin nihai yetenek kestirimleri elde edilir. Bireylerin önceki maddelere verdiği cevaba dayalı ola- .
rak yetenekleri kestirilir ve bir sonraki madde seçilerek uygulanır. Maddeler gerçek zamanlı olarak seçilir, uygulanır ve
puanlanır. KKT ve bireye uyarlamanın yapılmadığı uygulamalardan farklı olarak her bireye yeteneğine özgü maddeler ıstanbul
uygulanır (Leucth, 2005; Parshall, Spray, Kalohn ve Davey 2002).

BBT geniş bir madde havuzu ve arka planda güçlü yazılım desteği gerektiren bir uygulamadır. Madde seçme algorit-
ması, teste başlamak için hangi maddenin kullanılması gerektiğini, hangi madde ile teste devam edileceğini ve testin
nasıl sonlandırılacağına ilişkin kurallardan oluşur (Parshall, Spray, Kalohn ve Davey 2002). Teste başlama, ilerleme
ve durdurma kuralları algoritma ile belirlenmiştir.

BBT’nin önemli bileşenlerinden biri madde havuzunun oluşturulmasıdır. Diğer BTT uygulamalarından farklı olarak
önceden madde parametreleri MTK modellerinden biri ile kestirilmiş olan maddeler havuzda bulunmalıdır. Madde ha-
vuzunun yapısı ölçme hatalarının azaltılması ve yeteneğin daha doğru kestirilmesi için önemlidir. Madde havuzundaki
maddelerin ayırt edicilik güçlerinin yüksek olması ve her güçlük düzeyinde maddelerin bulunması, testin içeriğini tem-
sil edecek sayıda madde bulunması gerekir. Her bireye yetenek düzeyine uygun maddenin seçilmesi ve bir maddenin
kullanım sıklığının olabildiğince az olması için madde havuzunda diğer uygulamalara göre daha fazla sayıda madde
olmalıdır (Parshall, Spray, Kalohn ve Davey 2002).

BBT, ilk maddenin uygulanması ile başlar. Başlangıçta kişilerin yetenek düzeyi bilinmediğinden genellikle orta güçlük-
te bir madde havuzdan seçilerek uygulanır. Kişilerin önceden yetenek tahminleri varsa, başlangıç maddesi buna göre
seçilebilir ya da kolay bir madde ile teste başlanır. Bir ya da birkaç madde sorulduktan sonra bireyin yeteneği kestirilir.
Madde havuzunda, bireyin yeteneği hakkında en fazla bilgi veren madde önceden belirlenen ilerleme kuralı yöntem-
lerinden (maksimum bilgi veya Bayes) biri ile seçilir (Meijer, R. R. ve Nering, 1999). Seçilen madde cevaplandıktan
sonra tekrar yetenek kestirimi yapılarak süreç devam eder. Test, önceden belirlenen sonlandırma kuralına göre (sabit
uzunluk, sabit hata) sonlandırılır (Parshall, Spray, Kalohn ve Davey 2002).

BBT’de daha kısa testlerin uygulanabilmesi, ölçme hassasiyetinin daha yüksek olması, uygulama esnekliği ve anında
.
Istanbul
ÖLÇME
.
(
DEGERLENDIRME 37