Page 38 - İstanbul Ölçme Değerlendirme Dergisi

puanlama yapılması bu uygulamaların avantajları arasındadır. Ancak test geliştirme maliyeti, daha fazla işgücü kay-
nağına (insan ve bilgisayar yazılımı) ihtiyaç duyulduğundan diğer uygulamalardan daha yüksektir (Meijer, R. R., ve
Nering, 1999). Bireylerin yetenek düzeyleri her maddeye verilen cevaptan sonra yeniden kestirildiğinden önceki mad-
delere geri dönüşe izin verilmemektedir. Son yıllarda sınırlı da olsa maddeyi gözden geçiren uygulamalar olmasına
karşın bu uygulamalar için araştırma süreçleri devam etmektedir (Şen, 2022; Bezirhan, vonDavier, ve Grabovsky,
2021; Cui, Liu, He ve Chen, 2018).

• Bireyselleştirilmiş çok aşamalı testler (BÇAT)

Bu uygulamada test birkaç aşama ya da bölümden oluşur. Maddeler modül adı verilen gruplara yerleştirilmiştir. Her
bir modül doğrusal bir test gibidir. Cevaplayıcılar bir modül içerisinde cevaplarını gözden geçirebilir ve değiştirebilirler.
Ancak modüller arası geçişlere izin verilmez. İlk aşamada yönlendirme modülü adı verilen kısım tüm bireylere uygu-
lanır. Bu modülden sonra yetenek kestirimi yapılır ve bireyin kestirilen yeteneğine göre başka bir modüle yönlendirilir-
ler. Yönlendirme iki, üç ya da daha fazla aşamadan oluşabilir; bu aşamaların tümüne panel adı verilir. Örneğin 1-2-2
panel deseninde ilk modülden sonra kolay ve zor modüller yer alır. Bu panel deseninde yönlendirme modülünden
sonra yetenek kestirimine göre bireyler kolay ya da zor modüle yönlendirilirler. Bu modülden alınan puanlara göre
de üçüncü aşamadaki kolay ya da zor modülü cevaplandırırlar. İlk modülden sonra kolay, orta ve zor modüllerin yer
aldığı desen 1-3-3 panel desenidir. Burada da yönlendirme modülünden kestirilen yetenek puanlarına göre bireyler
ikinci aşamadaki kolay, orta ve zor modüllerdeki soruları; ikinci aşamanın sonuçlarına göre de üçüncü aşamadaki
uygun modülü cevaplandırırlar (Geisinger ve Usher Tate, 2016; Mills ve Breithaupt, 2016).

BÇAT uygulamaları modül içinde maddeleri gözden geçirmeye izin vermesi yönüyle KKT ile, bireyselleştirilmiş yön-
lendirmenin uygulanması yönüyle BBT ile benzerlik gösterir. Modül düzeyinde maddeleri gözden geçirmeye izin ver-
mesi dikkat çeken avantajları arasındadır. Bilgisayar yazılımlarının BBT’ye göre daha sade olması, test maddelerinin
ıstanbul larının önemli bir olumsuz yanından söz edilmemektedir. Bazı araştırmalarda BBT’lere oranla kesinliği daha düşük
açığa çıkma oranının az olması da diğer avantajları arasında sıralanabilir (Luecth ve Sireci, 2011). BÇAT uygulama-

. yetenek kestirimleri elde edildiği bildirilse de (Patsula, 1999) bazılarında BBT ile benzer sonuçlar verdiği (Wang,
2017) görülmüştür.

KKT ve BTT Uygulama Etkisine İlişkin Araştırmalar

Test puanlarının kullanım amacına uygunluğu geçerlik kavramı ile yakından ilişkilidir. Geçerlik, test puanları ile ya-
pılan yorumların ampirik kanıtlarla ve kuramsal yapıyla desteklenme derecesi olarak tanımlanmaktadır (ACER &
NCME, 2014, s.11). Test puanlarına dayalı olarak yapılan yorumların testin amacına uygun olduğunun gösterilmesi
geçerlik için bir kanıt olmaktadır.

Test puanlarının geçerliğini, test maddelerinin testin amacına uygun olarak hazırlanması, ölçülen özelliği açığa çıka-
racak şekilde sorulması gibi pek çok faktör etkilemektedir. Testin uygulanma biçimi de bu faktörlerden biridir. Günü-

.
Istanbul
ÖLÇME
38 ( .
DEGERLENDIRME