Page 55 - akademi-dergisi-ekim-2024

sal dilde temel anlatı birimi kelimedir.
Bunun film dilindeki karşılığı plandır.
Planlar aynı olay, zaman, mekan birli-
ği içerisinde birleşerek sahneleri oluş-
turur. Bu da yazın dilinde cümleye
karşılık gelir ve cümleler de paragrafı
oluşturur. Paragraflar görsel dilde se-
kansa karşılık gelir. Yani kelime plan,
cümle sahne, paragraf sekans. Böyle
bir benzetişim kurmak bunun üzerin-
den konuyu anlamak, anlatmaya ça-
lışmak mümkündür.
Edebiyat ve Sinemada Anlatı Ritmi
Edebiyat ve sinema ilişkisini sinema-
tografi noktasında kurabileceğimiz
bir diğer başlık, anlatı ritmi noktasın-
da. Anlatı ritmi ile ilgili olarak edebi-
yatta durum hikayeleri ve olay hika-
yelerini görürüz. Olay hikayesi daha
çok aksiyonlar üzerinden, hareket
üzerinden konusunu anlatır. Durum
hikayeleri ise daha çok durağan anlar
duğunu biliyoruz. Poetika’da Yunan ve betimlemeler üzerinden. Olay hi-
tragedyalarının ki bunlar manzum hi- kayesinin sinemadaki karşılığı Gilles
kayelerdir, ilkelerini ortaya koymuş- Deleuze’nin ifadesi ile hareket imge-
tur. Bu metinden hareketle bugün dir. Durum hikayesinin sinemadaki
klasik dramatik anlatımın geliştiril- karşılığı ise yine Gilles Deleuze ifade-
diğini söyleyebiliriz. Öte taraftan kla- si ile zaman imgedir. Hareket imge-
sik dramanın karşısına yer alan epik de aynı olay hikayesinde olduğu gibi
anlatı, anti dramatik anlatım da yine olaylar üzerinden anlatı kurulmaya SİNEMA
bir tiyatro metnine dayanır, Brecht’in çalışılır. Zaman imgede ise belli bir
epik tiyatro yaklaşımından mülhem anda derinleşen, uzayan, o anın içe-
oluşturulmuştur. risinden zamanı yakalamaya çalışan 53
bir yapı görülür. Örnek olarak şunu
Edebiyat ve Sinemada Temel Anlatı
söyleyebiliriz, Amerikan aksiyonları
Birimleri
hareket imgeye örnek filmlerdir. Za-
Sinematografi, edebiyat ve sinema man imgeyi önceleyerek film yapan
ilişkisini kurabileceğimiz bir diğer yönetmenlerin başında ise Andrey
başlık. Sinematografi başlığında ya- Tarkovski gelmektedir. İSTANBUL AKADEMİ DERGİSİ
zınsal dilin görsel dille geçişkenliği
Edebiyat ve Sinemada Anlatıcı
noktasından konuya bakmak müm-
kün. İlk olarak anlatı birimleri nokta- Yazınsal ve görsel dilin kesişimi ile il-
sında bir benzerlik kurabiliriz. Yazın- gili anlatıcı noktasında bir benzerlik