Page 53 - akademi-dergisi-ekim-2024

FİLM DİLİ

NE KADAR EDEBÎDİR?

Serdar ARSLAN

YAZINSAL DİLDE TEMEL ANLATI BİRİMİ KELİMEDİR.
BUNUN FİLM DİLİNDEKİ KARŞILIĞI PLANDIR. PLANLAR AYNI OLAY,
ZAMAN, MEKAN BİRLİĞİ İÇERİSİNDE BİRLEŞEREK SAHNELERİ
OLUŞTURUR. BU DA YAZIN DİLİNDE CÜMLEYE KARŞILIK
GELİR VE CÜMLELER DE PARAGRAFI OLUŞTURUR. PARAGRAFLAR
GÖRSEL DİLDE SEKANSA KARŞILIK GELİR.

Sinema edebiyat ilişkisini üç başlık Şayet senaryoyu yazan kişi senaryo-
üzerinden ele almak mümkün. Bun- yu yazdıktan sonra yönetmene tes-
lardan ilki senaryo ikincisi sinema- lim edecekse ve görselliği yönetmen
tografi yani yazınsal dil ile görsel dil oluşturacaksa burada teknik kısımla-
arasındaki geçişkenlikler ve üçüncüsü rına dikkat edilerek senaryo metnin
de film eleştirisi, film yazını alanı. oluşturulması gerekir. Çünkü senar-
yo, filmi çekecek bütün teknik ekibe
Senaryo Edebî Bir Metin midir
rehberlik edecek bir metindir. Yani
Yoksa Teknik Bir Metin mi?
hem görüntü yönetmeni, hem ışık şefi
Senaryo konusunda, edebiyat ve si- hem sanat yönetmeni hem diğer yar-
nema arasındaki kesişimin, ilişkinin dımcı teknik ekibin hepsi senaryoyu
öncelikle şu nokta üzerinde düğüm- baz alarak kendi işlerini ve işleyişini SİNEMA
lendiğini görüyoruz: Senaryo metnin planlarlar. Bu açıdan senaryo şayet
edebîliği… Konu genelde şu açıdan bütün teknik ekibe rehberlik edecek
ele alınmaktadır: Senaryo metni tek- bir konumda kullanılacaksa bu du- 51
nik bir metin midir yoksa bir edebi- rumda tabii ki teknik bir metin olarak
yat metni midir? Soruya iki noktada yazılması ve bir senaryodan beklenen
cevap vermek mümkün. Eğer senar- teknik kıstasları yerine getirmesi ge-
yoyu yazan kişi aynı zamanda filmi rekir.
çekecek olan kişi ise yani bir yönet-
Kitaptan Filme Uyarlamalar
mense o zaman senaryo kendisinden İSTANBUL AKADEMİ DERGİSİ
beklenen teknik zorunlulukları yerine Senaryo konusunda edebiyat ve sine-
getirmeyebilir. Dolayısıyla yönetmen ma ilişkisinin kurulduğu ikinci başlı-
metni ile edebî bir ilişki kurarak se- ğımız uyarlamalar. Edebiyattan sine-
naryo metnini oluşturabilir. maya uyarlanan kitaplar konusunda