Page 54 - akademi-dergisi-ekim-2024
P. 54

da daha çok iki yaklaşım görüyoruz.
                 Bunlardan ilki hikâyeye sadık kalına-
                 rak  bire  bir  yapılan  uyarlamalardır.
                 Burada  tabii  ki  kitap  merkezde  tu-
                 tulur  ve  aslında  bir  senaryo  metniy-
                 miş gibi düşünülerek filmleştirilir. Bu
                 uyarlama  türüne  bir  örnek  Mustafa
                 Kutlu'nun Uzun Hikâye’sinden Osman
                 Sınav’ın  yaptığı  Uzun  Hikâye  filmi
                 uyarlamasıdır.

                 Uyarlamalar  konusunda  ikinci  bir
                 yaklaşım, filmin ruhunun alınıp o ru-
                 hun görsellikle hatta anlatıyla sunul-
                 masıdır.  Burada  uyarlama  kitaptaki
                 mizansenler,  karakterlerden  ziyade
                 bunların  ötesindeki  gerçeklik  biçimi
                 noktasında olur.  Bu uyarlamalara bir
                 örnek  olarak  Dostoyevski’nin  Beyaz
                 Geceler kitabından Robert Bresson’un
                 uyarladığı Bir Hayalperestin Dört Ge-
                                                    Bu  yaklaşımların  dışında  esinlenme
                 cesi filmi gösterilebilir.
                                                    ve farklı uyarlama örnekleriyle de za-
                                                    man zaman karşılaşıyoruz. 2019 yılı
                                                    yapımı,  Ladj  Ly’in  yönettiği  Sefiller
                                                    filmi Viktor Hugo'nun Sefiller romanı-
                                                    nın geçen şu cümlenin uyarlamasıdır:
                                                    “Şunu  unutmayın  dostlarım,  yabani
                                                    bitki ya da kötü insan yoktur sadece
                                                    kötü uygulayıcılar ve yöneticiler var-
                                                    dır.”  İki saate yakın sürede bu cümle
         SİNEMA                                     filmleştirilmiştir. Başka bir iyi uyarla-

                                                    ma  örneği  Selman  Kılıçarslan'ın  Bü-
                                                    tün Saadetler Mümkündür isimli filmi,
     52                                             Ziya Osman Saba’nın aynı isimli şiiri-
                                                    nin bir tür uyarlamasıdır.
         İSTANBUL AKADEMİ DERGİSİ                   Kaynakları
                                                    Sinematik Anlatının Edebî

                                                    Son olarak senaryo bahsinde yazınsal
                                                    dil ve sinema arasındaki ilişkiyi anlatı
                                                    biçimleri  noktasında  örnekleyebili-
                                                    riz. İlişkiyi bu noktada da kurabiliriz.
                                                    Klasik dramatik anlatıların yaslandığı
                                                    temel metnin Aristo'nun Poetika’sı ol-
   49   50   51   52   53   54   55   56   57   58   59