Page 32 - YEDİ TEPE YEDİ RENK

30 YEDİTEPE YEDİ RENK

Gebelik öncesi folik asit takviyeleri, önem- biyolojik kökenlere doğru bir odak kay-
li bir gen-çevre etkileşimi ile azalan OSB masının yanı sıra OSB’nin neden olduğu
riski ve genel gelişimsel yetersizlikler ile davranışların tedavisine odaklanma hare-
ilişkilendirilmiştir. Gebelik sırasında hava keti de başlamıştır. Bu, UDA (Yaygın ola-
kirleticiler ve anneye ait stres etkenleri ile rak ABA terapisi olarak bilinir.) terapisini
bazı bağlantılar bulunmuştur ancak ülke- geliştiren Ole Ivar Lovaas tarafından 1965
ler genelinde değişken yöntemler ve so- yılında popüler hâle getirilmiştir. UDA te-
nuçlar yorumları zorlaştırmaktadır. OSB rapisinde “Genel amaç, becerileri yöneti-
ile aşılar arasındaki ilişki birçok kez araştı- lebilir parçalara ayırmak ve daha sonra bu
rılmış ve bir ilişki bulunamamıştır. becerilerin üzerine inşa edilerek bir çocu-
ğun doğal bir ortamda nasıl öğreneceği-
Otizm Spektrum Bozukluğunun
Tarihçesi ni öğrenmesidir”. 1972’de Eric Schopler,
UNC Chapel Hill’de bugüne kadar devam
İsviçreli bir psikiyatr olan Paul Eugen eden bir program olan OSB ve İlgili İleti-
Bleuler 1910 yılında, ilk kez “otizm” ke- şim Engelli Çocukların Tedavisi ve Eğitimi
limesini kullanmıştır. Yirminci yüzyılın (TEACCH) Programı olan başka bir müda-
başlarında, OSB üzerine baskın teoriler, hale programı başlatmıştır. Bu program,
OSB’nin biyolojik veya fiziksel olanlardan OSB’li bireyler için müdahale, eğitim ve
ziyade duygusal veya psikolojik faktörler- diğer programları sağlamış ve OSB’li bi-
den kaynaklandığına göre psikojenik bir reylerin tedavisine yardımcı olmak için
yaklaşımı benimsemiştir. Bunların bir kıs- ebeveynleri “yardımcı terapistler” olarak
mı, o zamanlar popüler olan Freudcu psi- kullanmıştır.
kanalitik teoriye dayanmıştır. OSB için bu Otizm Spektrum Bozukluğunun
psikojenik açıklamalar, tıp alanında geniş Tanılanması
çapta kabul görmüş ve OSB’nin nedenini
araştıran tıbbi araştırma eksikliği nede- OSB’li olan bireylerde, sosyal iletişim ve
niyle devam etmiştir. Psikojenik yakla- etkileşimde bozukluklar, duyusal anor-
şımın savunucuları olan araştırmacılar, mallikler, tekrarlayan davranışlar ve deği-
özellikle çocuklarda OSB’nin neden oldu- şen düzeylerde zihinsel yetersizlikler gö-
ğu davranışların altında yatan neden ola- rülebilir. Bu temel semptomlarla birlikte,
rak ebeveynlik stillerine odaklanmışlardır. OSB’li kişilerde, hiperaktivite ve dikkat bo-
zuklukları (dikkat eksikliği/hiperaktivite
Alman çocuk doktoru Hans Asperger, bozukluğu gibi), anksiyete, depresyon ve
daha hafif bir otizm türü tanımlamıştır. epilepsi gibi oldukça yaygın olan, birlikte
1944’te, sosyal etkileşim ve saplantılı ilgi ortaya çıkan psikiyatrik veya nörolojik bo-
alanlarında sorun yaşayan, tamamı yük- zukluklar yaygındır. OSB tanısına, genel-
sek zekâya sahip erkek çocuklar üzerin- likle ebeveynlerden ayrıntılı bir gelişim
de yaptığı çalışmasında OSB’nin bu daha öyküsü alındıktan ve bireyin ebeveynleri
hafif biçimini vurgulamıştır.
veya diğer bireylerle etkileşiminin göz-
1960’lardan itibaren OSB araştırmaların- lemlenmesinden sonra ulaşılmaktadır.
da farklı bir yaklaşım şekillenmeye baş- OSB’li çocuklar için erken müdahale, ile-
lamıştır. OSB’nin yalnızca psikojenik ve tişimdeki yaygın zorluklar nedeniyle çok
duygusal nedenlerine odaklanmak ye- önemlidir. Kullanılan müdahale türleri ya-
rine, araştırmacılar odaklarını OSB’nin şam boyunca değişmekte ve çocuklukta
biyolojik ve davranışsal mekanizmalarını ebeveyn aracılı müdahaleleri ve/veya te-
anlamaya yönelmiştir. İlk biyolojik araş- rapist tarafından sağlanan müdahaleleri
tırmalar, 1960’larda Stella Chess’in OSB’yi ve yetişkinlikte bağımsızlığı teşvik etmek
nörolojik bir hastalık olarak araştırma- için kurum temelli strateji ve teknikleri
sıyla başlamıştır. Psikojenik kökenlerden içermektedir.

Özel Eği ̇ti ̇m ve Rehberli ̇k Dergi ̇si ̇