Page 79 - Hikâyemizin Yarım Asırlık Yerli Sesi Mustafa Kutlu

HIKÂ YEMIZIN Y ARIM ASIRLIK YERLI SESI : MUSTAF A KUTL U 79

1. Insanoğlu tek başına yaşayamaz. Çünkü insan mede-
niyyün-bit’tab’dır. Yani yaratılış itibariyla cemiyet ha-
linde yaşaması gerekir. Ve öyle de yaşar.
2. Cemiyet hâlinde yaşayan insana bütün fertlerin tabi
olacağı bir mevzuat lazımdır. Bu töre olabilir; kanun,
örf olabilir.
3. Bu mevzuatı ayakta tutacak (ona uyulmasını sağla-
yacak) bir organizasyona ihtiyaç vardır. Bu; devlettir,
hükümettir.
4. Fertler cemiyet hâlinde yaşayabilmek için, yani me-
deni olabilmek için kanuna, örfe, devlete, hükûmete
itaat etmek zorundadırlar.
5. Devlete-hükûmete itaati mümkün ve zaruri kılan dev-
letin-hükûmetin âdil olmasıdır.
6. Çünkü adalet mülk ve devletin salâhının teminatıdır.
Bir diğer deyişle adalet mülkün temelidir.
7. Mülkü korumak için askere ihtiyaç vardır.
8. Askerin varlığı için mal (toprak-mahsul-üretim) ve
para lazımdır.
9. Üretimi yapan, toprağı ihya eden ve parayı sağlayan
(vergi veren) halktır.
10. Vergiyi adaletle toplamak ve adaletle harcamak dev-
letin görevidir.
11. Cihanın ayakta durmasının asıl sebebi adalettir.

Kısaca çemberi oluşturursak insana cemiyet lazımdır,
cemiyete düzen lazımdır. Düzeni devlet sağlar, devleti adalet
meşru kılar. Mülk için ordu, ordu için mal, mal için halk, halk
için adalet gereklidir.”
Fikri Süzer “Adalet Dairesi” altında toplumun var olma-
sını sağlayan adalet kavramını anlaşılır bir şekilde bizlere
aktarır. Onun da Ibn Haldun, Kınalızâde gibi kişilerden bu fi-
kirleri aktardığını görürüz. Bir insanı anlamak onun düşünce