Page 80 - Hikâyemizin Yarım Asırlık Yerli Sesi Mustafa Kutlu

80 HIKÂ YEMIZIN Y ARIM ASIRLIK YERLI SESI : MUSTAF A KUTL U

dünyasını oluşturan her bir tuğlayı anlamaktır diyerek sizle-
re Ibn Haldun ve dolayısıyla başka düşünürlerden bahsetmek
isterim ki yazarımızın kitabında yer verdiği bu yazıyı da feyz
aldığı düşünceleri de daha iyi kavrayabilin.
Ibn Haldun’un fikirlerinden etkilendiği düşünürlerden
biri olan, Antik Yunan filozofu Platon; belki de adalet hak-
kında görüşleri ile ilgili en fazla veri toplayabileceğimiz dü-
şünürdür, zira adalet kavramından çokça bahseder ve bu ko-
nuya eserlerinde çokça yer verir. Bunun sebebi muhtemelen
ona idealist felsefeyi öğretmiş olan, hocası Sokrates’in, dö-
nemin iktidarına sahip olan demokratlar tarafından haksız
yere idam edilmiş olması olabilir. Kuşkusuz bu olay Platon’u
derinden yaralamış ve bu duygulardan hareketle, bir devletin
olmazsa olmazının adalet olduğu fikrine kanaat getirmesi-
ni sağlamıştır. Bu bağlamda “Devlet” adlı eserini incelersek,
yaklaşık üçte birlik bir bölümünün adalet kavramı esas alı-
narak “Insanların mutluluğu için nasıl bir devlet yönetimi hâ-
kim olmalıdır?” sorusuna yoğunlaşmıştır.
En iyi, en bilgili ve en erdemlilerin en üst tabakada ol-
ması gereken bir devlet fikrini onaylar. Ona göre erdemler;
bilgelik, cesaret, ölçülülük ve adalettir. Bilgelik yöneticide,
cesaret koruyucularda, ölçülülük ve adalet de herkeste bu-
lunması gereken erdemlerdir. Bilgelik ve cesaret herkeste
bulunamayacağından, bu erdemler gerçek değerlerini ancak
devlet çerçevesinde bulurlar. Platon’un saydığı dört ana er-
dem içinde adalet öne çıkar. Adaletin önemi, diğer erdemle-
rin devlet çerçevesinde uygulanmasına ve yaşamasına olanak
sağlamasındadır. Sosyal bir erdem olan adalet, herkesin ken-
dine düşen görevi gerçekleştirmesi demektir. “Erdem” iyiyi
elde etme gücüdür. Adalet erdemin bir parçasıdır. Erdem,
iyi şeyleri adaletle elde etmektir. En iyi ve en doğru insan en
mutlu insandır. Bilgelik, cesaret, ölçülülük ve adalet erdemle-
rini kendinde toplayan kişi kendini en iyi dizginleyendir ve en