Page 6 - YEDİ TEPE YEDİ RENK

4 YEDİTEPE YEDİ RENK

Doç. Dr. Mustafa OTRAR
MAKALE Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri
Genel Müdürü

PSİKOLOJİK SAĞLAMLIK VE

GELİŞİM AÇISINDAN ÇOCUKLARA

SINIR KOYMA

Psikolojik sağlamlık ve sınır koyma, psi- olarak tanımlanabilmektedir (Masten ve
kolojik iyilik hâli ve sağlıklı ilişkilerin temel Coatsworth, 1998).
unsurları olarak kabul edilmektedir. Bu iki Riskli bireylerin bulunması ve zorlayıcı ya-
kavram, bireylerin yaşamlarındaki zorluk- şam olaylarına maruz kalması bireylerin
larla başa çıkma becerilerini ve duygusal psikolojik sağlamlık düzeylerinin belirlen-
gelişimlerini önemli ölçüde etkilemekte- mesini sağlamaktadır. Zorlu yaşam olay-
dir. Psikolojik sağlamlık bireylerin stres, ları ile karşılaşmayan bireylerin psikolojik
travma ve zorluklarla başa çıkma yete- sağlamlık seviyeleri belirlenememekte-
neklerini ifade eden önemli bir kavramdır dir (Luthar & Cicchetti, 2000). Bireylerin
(Connor ve Davidson, 2003). Bu kavram, psikolojik sağlamlıklarının incelenmesi
bireylerin olumsuz yaşam olaylarına karşı durumunda risk faktörlerinin de belirlen-
direnç gösterme ve hatta bu deneyimler- mesi ve gruplandırılması gerekmektedir.
den güçlenme kapasitesini tanımlamak- Psikolojik sağlamlıkları belirlenirken ön-
tadır. celikli olarak risk faktörleri incelenmek-
Psikolojik sağlamlığın temel özellikleri tedir (Luthar, Cicchetti ve Becker, 2000).
arasında esneklik, olumlu bakış açısı, ken- Bireyin kendisine güveni, yeterlilik algısı,
dine güven, sosyal destekten yararlanma özkontrol becerisi ve adaptasyon durum-
ve duygusal denge yer almaktadır (Mas- ları kişi ile ilgili risk faktörlerini belirlemek-
ten, 2001). Bireyler pozitif bakış açısı ile tedir (Sipahioğlu, 2008). Akranları ile olan
uyum içerisinde probleme yaklaşmaları ilişkisi, sosyoekonomik durumu ve diğer
psikolojik sağlamlık kavramı ile ilişkilidir. bireylerle olan tutumu sosyal risk faktör-
Psikolojik sağlamlık, zaman içerisinde de- lerini oluşturmaktadır (Durlak, 1998). Ebe-
ğişen ve belirli bir aşamalarda gelişen bir veyn ile olan ilişkileri, ebeveyn tutumları
durumdur (Gundersen ve Folke, 2006). ebeveynin hayatta olup olmama durumu
Yaşam koşullarında karşılaşılan olumsuz ailesel risk faktörleri kapsamına girmek-
olaylar karşısında kısa bir süreç içerisinde tedir (Worden ve Silverman, 1996).
bireylerin kendilerini toparlayan bireyler Psikolojik sağlamlığa sahip olan bireyler,
psikolojik sağlamlığa sahip olmaktadır değişen yaşam koşullarına uyum sağla-
(Ramirez, 2007). Bireyler problem yaşa- makta, olumsuz durumlarla başa çıkmak-
nılan durumlara maruz kalmadığı sürece ta ve zorluklar karşısında pes etmeyerek
psikolojik sağlamlık kavramından söz edi- çözüm yolları bulmak için çabalamakta-
lememektedir. Problemli yaşam olayları dır. Bununla birlikte olumsuz durumları
ile karşılaşmayan bireyler sadece başarılı daha iyimser bir şekilde değerlendirmek-

Özel Eği ̇ti ̇m ve Rehberli ̇k Dergi ̇si ̇