Eğitim ve sağlıkla ilgili çalışma yapan uluslararası kurumlar, iyileştirme, eğitim, gerekli imkânlar ve materyallerin sağlanmasıyla işitme engellilerin yaşamlarının kolaylaştırılabileceğini belirtiyor. Bu kapsamda işitme kaybıyla ilgili farkındalığı artırma, sağlık hizmetlerine erişimi kolaylaştırma, eğitim ortamlarının düzenlenmesi gibi faaliyetler önem arz ediyor. Önlenemeyen işitme kayıplarının neden olduğu sorunların en başında ise işitme engellilerin diğer insanlarla iletişim kurmakta yaşadığı sorunlar geliyor. Bu da işitme engelli bireylerin sosyal ve duygusal hayatlarına olumsuz etki ediyor.
İşitme Engellilerin Eğitim İmkânlarının Geliştirilmesi
Gelişmekte olan ülkelerde işitme engelli çocukların önemli bir kısmı eğitim alamıyor. Bu nedenle bu gibi ülkelerde işitme engelli bireylerin iş bulma olasılıkları da gelişmiş ülkelere kıyasla oldukça düşük. Oysa işitme engellilerin eğitim imkânlarının geliştirilmesi ve mesleki rehabilitasyon hizmetlerinden faydalanabilmesi bu bireylerin iş gücüne katılabilmesinin önünü açacaktır.
İşitme engelli bireylerin işitme cihazı, ileri veya çok ileri derecede işitme kaybı yaşayanlar için geliştirilmiş elektronik medikal cihaz olan koklear implant ve farklı aletlerin yanı sıra konuşma terapileri, işitsel rehabilitasyon gibi yöntemler sayesinde yaşam kaliteleri yükselebiliyor. İşitme engellilere yazılı metinleri okuyabilmenin yanı sıra dudak okuma yetilerinin geliştirilmesi ve işaret dilini öğrenmeleri için gerekli eğitimlerin verilmesi önem arz ediyor. Ayrıca içinde bulunulan iletişim dünyasında çeşitli medya platformlarında işitme engelliler için altyazılar ve işaret dilinin kullanımının yaygınlaştırılması da önemli.
İl Millî Eğitim Müdürlüğümüz 2023 Eğitim Vizyonu doğrultusunda geleceğin işitme engellilerin eğitiminin şimdiden planlanması ve işitme engellilerin sorunlarının yerinde tartışılması hedefiyle bir panel ve çalıştay düzenledi. İl Millî Eğitim Müdürlüğü Maarif Müfettişleri AR-GE Birimi ve Beyazay Derneğinin iş birliğindeki etkinlik Halıcıoğlu İşitme Engelliler Ortaokulu’nda yapıldı.
İki gün süren etkinlikte işitme engellilerin ve sivil toplum temsilcilerinin görüşleri alınarak geleceğe ilişkin hedefler üzerinde duruldu. Etkinliğe akademisyen ve eğitimcilerin yanı sıra işitme engelli araştırmacı, eğitmen ve sivil toplum kuruluşu temsilcileri davet edildi.
Çoklu İş Birlikleri ve Akademik Birikimden Yararlanmak
İl Millî Eğitim Müdürlüğümüzüm Maarif Müfettişleri Birimi AR GE Çalışma Grubu ( Sayın Cemil Coşkun, Sayın Nejla Kınay, Sayın Dr.Hasan Hüseyin Selvi) tarafından düzenlenen programın ilk günkü açılışına Maarif Müfettişleri Başkanı Sayın Hastürk Yıldız, Başkan Yardımcıları Sayın Şükrü Keskin, Sayın Şerif Karanfil, Sayın Bahattin Çıtak, Sayın Ayşegül Ekizceli, Beyoğlu İlçe Millî Eğitim Müdürü Sayın Cemil Sarıcı, İl Millî Eğitim Müdürlüğü Özel Eğitimden Sorumlu Şube Müdürümüz Sayın Ömer Avcı katıldı.
Birinci günkü panelde Türkiye İşitme Engelliler Spor Federasyonu Temsilcisi Sayın Hasan Dikyuva, Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Sayın Prof. Dr. A. Sumru Özsoy, Boğaziçi Üniversitesi’nden Sayın Dr. Öğretim Görevlisi Kadir Gökgöz, Çocuk Eğitim Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Ömer Cenker Ilıcalı, Boğaziçi Üniversitesi’nden Sayın Dr. Öğretim Görevlisi Mine Göl Güven, Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Sayın Doç. Dr. Hande Sart, Sağırlar Konfederasyonu Başkanı Sayın Orkun Utkusarcı, Türkiye Sağırlar Milli Federasyonu Başkanı Ercüment Tanrıverdi işitme engellilerin eğitimiyle ilgili kapsamlı bir değerlendirme yaptılar.
İkinci gün başlayan çalıştayın açılışında konuşan İl Millî Eğitim Şube Müdürümüz Sayın Ömer Avcı, özel eğitimin çok geniş bir alan olduğunu, bu çalıştayla işitme engellilerin eğitimini 2023 Eğitim Vizyonu doğrultusunda daha iyi bir noktaya getirmeyi hedeflediklerini ifade etti. Bu kapsamda işitme engellilerin eğitimiyle ilgili farkındalığı artırma, eğitim hizmetlerine erişimi kolaylaştırma gibi faaliyetlerin önem arz ettiğini belirten Avcı, mevzuat değişiklikleri teklifi başta olmak üzere bir dizi çalışma yaptıklarını kaydetti.
İşitme engellilerin eğitim sorunlarına dikkat çekmenin başlı başına önemli olduğunun altını çizen Avcı mesele etrafındaki ortak bilinci artırmak için yapılan çalıştaya katkı sunan herkese teşekkür etti.
İlimizdeki işitme engellilerle ilgili okulların durumuna dikkat çeken Maarif Müfettişleri Birimi Koordinatör Yardımcısı Sayın Ayşegül Ekizceli, İl Millî Eğitim Müdürlüğünün işitme engelliler okullarında çalışan öğretmenlerin yetkinliklerinin artırılması için yapılacak çalışmaların önemli olduğunu söyledi.
Çalıştayı işitme engellilerin sorunlarının çözüme ulaşması için önemli bir imkân olarak gördüklerini belirten Ekizceli, amaçlarının işitme engelli bireylerin eğitimle ilgili problemlerini çözebilmek olduğunu kaydetti.
Çalıştayda Ele Alınan Konular
Kapsamlı bir içeriğe sahip çalıştayda, işitme engelliler okullarında verilen eğitim, işitme engelli öğrencilere yönelik kaynaştırma/bütünleştirme uygulamaları, işaret diline yönelik çalışmalar, sivil toplum kuruluşları ve yetişkin işitme engellilerin eğitim uygulamalarına ilişkin görüşleri, rehabilitasyon merkezlerinin işitme engellilerin eğitimlerinde yaşadıkları sorunlar ve rehberlik araştırma merkezlerinde işitme engellilerin tanılama, yerleştirme ve destek eğitim önermeye ilişkin sorunları, erken çocukluk eğitimi, işitme engellileri cihazlandırma ile ilgili sorunlar değerlendirildi.
Çalıştayın raportörlüğünü ise Pendik Rehberlik Araştırma Merkezi Müdürü Sayın Alaaddin Karacan, Maltepe Rehberlik Araştırma Merkezi Müdürü Sayın Serkan Azap, Özel Eğitim Öğretmeni Sayın Özlem Ölgüt, Biruni Üniversitesi Öğretim Görevlisi Sayın Hülya Osmanoğlu, Togemder Özel Eğitim Meslek Okulu Özel Eğitim Öğretmeni Sayın Fatih Adıyaman, Halıcıoğlu İşitme Engelliler İlkokulu Özel Eğitim Öğretmeni Sayın Ramazan Yanardağ yaptı.
İki gün süren çalışmada işitme engellilerin yalnız olmadıkları, Bakanlığımızın ve İl Millî Eğitim Müdürlüğümüzün işitme engellilerin sorunlarını görmezden gelmeyeceği vurgulandı. Panel ve çalıştay çıktılarına göre öğretmenlere okulları düzenleme, hizmet içi eğitim, program geliştirme, kaynak geliştirme, kitapçık oluşturma gibi eğitime yönelik gereksinimler belirlenerek bir yol haritası belirlenecek.
Katılımcılar
Panelin ve çalıştayın katılımcıları ise şöyleydi: Ercüment Tanrıverdi, Muammer Ay, Orkun Utkusarcı, Yakup Ümit Kihtir, Ali İsmet Öner, Tığral Makul, Ali Galip Durşen Viki Özromano, Şebnem Şen, Aytan Tez, Doğan Özdemir, Samet Demirtaş, Elvan Özparlak, Recep Koçur, Namık Topçu, Gül Köroğlu, Buket Demirel, Neveda Öner, Koray Çivril, Onur Kayıhan, Yusuf Ermez, S. Lamia Yücetay Akın, Nevzat Kırgıç, Fırat Kırmızıgül, Tarık Akay, Mustafa Ölke, Selma Coşkan Battal Çelik, Belgin Birer Durşen, Belgin Birer, Melih Yangın, Mustafa Karabucak, Servet Akın, Murat Bayraktar, Hanefi Atayeter, Kenan Kasarcı, Ali Yalçın, Mesut Öztürk, Adnan Etci, Hakan Erdoğan, Orkan Çalbıyık, Erdoğan Kasapoğlu, Emine Ovacık, Üzeyir Bilgin, Ümran Koç Tuncer, Memnune Erkan, Ayşe Tekincan, Ayşen Aysuna Gökşen, Aslı Günaydın ve Yasemin Sağlam.
Çalıştaya ayrıca Okan Üniversitesi Özel Eğitim Öğretmenliği Bölümü öğrencilerinden Cihat Türkel, Mustafa Enes Balcı, Merve Gören, Aleyna Acar, Onur Çelik ve Selen Yiğit katıldı. Seda Karakaşoğlu’nun sunuculuğunu üstlendiği etkinliklerin işaret dili tercümanlığını ise Neslihan Kurt ve Ayça Aybüke Kurt yaptı.
İşitme engellilerin yaşadıkları sorunlar, sahip oldukları haklar, erişilebilirlik, işitme engellilere yönelik teknolojiler başta olmak üzere pek çok hususun ele alındığı çalıştayın kapanışında bir konuşma yapan İl Millî Eğitim Müdür Yardımcımız Sayın Menderes Kaya ise ilimizdeki altı işitme engelliler okulunun bu çalıştayın çıktılarından yararlanacağını ifade etti. Desteklemek, paylaşmak için çoklu iş birliklerini hayata geçirdiklerini belirten Kaya, dezavantajlı öğrencilerimizin sorunlarının çözüldüğü eğitim ortamları oluşturmak üzerine çabaladıklarını vurguladı. Engellilere yönelik yapılacak düzenlemelerin onların hayatlarını kolaylaştırması yönünden çok önemli olduğunun altını çizen Kaya, iki gün süren çalışmaya katkı sunan herkese teşekkür etti.
Akademisyen, yönetici, öğretmen, sivil toplum ve işitme engelli katılımcılarla birlikte düzenlenen etkinlik, katılımcı görüşleri literatür ve mevzuat ile ilişkilendirilerek yazılan raporla sona erdi. Elde edilen çıktılar ilerleyen günlerde öneri hâlinde İl Millî Eğitim Müdürlüğümüze ve Bakanlığımıza sunulacak ve kamuoyu ile paylaşılacak.
