Mesleki ve teknik eğitim bireyler, işletmeler ve toplumlar açısından çok yönlü işleve;  dünyada genç işsizliği ile mücadelede  en  etkili  yöntemlerden biri olarak hayati öneme sahip. Her yönü ile beklentilerin yüksek olduğu bu alan, doğal olarak devlet kadar, toplumun her kesiminin farkındalığını, ilgisini zorunlu kılıyor. Dahası iş hayatındaki ve üretim süreçlerindeki hızlı değişimler herhangi bir yükseköğretim bölümünü tercih etmenin eskiden olduğu gibi doğrudan meslek tercihi odaklı bir şekilde düşünülmesini zorlaştırıyor

Nitelikliinsan kaynağının ekonomik kalkınmaya doğrudan etkileri göz önüne alınarak; mesleki ve teknik eğitim kalitesinin iyileştirilmesi, sorunların giderilmesi,  işgücü piyasasının günümüzdeki ihtiyaçlarına uygun olarak yeniden yapılandırılması ve yaygınlaştırılması amacıyla Millî Eğitim Bakanlığı son dönemde önemli adımlar atıyor. Çoklu kurumsal iş birliklerine dayanan çok sayıda projeyi hayata geçiriyor. Millî Eğitim Bakanlığıbu kapsamdaki çalışmalarını ileri bir boyuta taşıyarak,  Ocak 2019'da İstanbul Teknik Üniversitesi ile Bilişim Teknolojisi, Biyomedikal Cihaz Teknolojileri, Elektrik-Elektronik Teknolojisi ve Denizcilik alanlarında bir iş birliği protokolü imzaladı.

2023 Eğitim Vizyonu kapsamında imzalanan bu protokol ile Türkiye'de bir ilk olan "İTÜ Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi" kuruldu. Yine aynı tarihlerde Millî Eğitim Bakanlığı tarafından atılan bir diğer önemli adım ise, İstanbul'da mesleki ve teknik eğitim veren okullarda eğitim programlarını sektörle birlikte tasarlamak ve mezunların niteliğini artırarak iş hayatına hazırlamayı amaçlayan "Mesleki Eğitim İş Birliği Protokolü" oldu.  Bu protokolün tarafları arasında İTÜ'nün yanı sıra Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, İstanbul Sanayi Odası ve İstanbul Ticaret Odası bulunuyor. 

 İTÜ Ortaköy Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, 2019-2020 Eğitim Öğretim yılında öğrenci alımına başladı. Öyle ki LGS birinci yerleştirme sonuçlarına göre 1,26'lık yüzdelik dilimden öğrenci alarak mesleki ve teknik liselere olan olumsuz algıya karşı büyük bir dönüşüm başlattı. Yapılan çalışmalara dikkat çekmek ve katkıda bulunmak üzere İTÜ Vakfı Dergisinin mesleki ve teknik eğitim odaklı sayısının içeriği, İTÜ Rektörlüğünün ilgili ekibi; Prof. Dr. Ali Fuat Aydın, Prof. Dr. Hüseyin Toros, Prof. Dr. Gülname Turan, Prof. Dr. Çağatay Seçkin ve Dr. H. Ömer Tontuş tarafından oluşturuldu.

Mesleki ve Teknik Eğitimde Dönüşüm Süreci

Dosyanın ilk bölümünde mesleki ve teknik eğitim alanındaki gelişmeleri Millî Eğitim Bakanlığı üzerinden ele alan yazılar yer alıyor. Konuyu geniş bir perspektiften ve veri temelli inceleyen Millî Eğitim Bakan Yardımcımız Sayın Prof. Dr. Mahmut Özer,  Türkiye'de mesleki ve teknik eğitimle ilgili öne çıkan ana sorun alanlarını ayrıntılı olarak ele alıp, sorun alanlarının arka planlarına değiniyor. Millî Eğitim Bakanlığı tarafından açıklanan 2023 Eğitim Vizyonu çerçevesinde bütünsel çözüm önerileri ve geliştirilen modelleri sunuyor. Peşi sıra, Millî Eğitim Bakanlığı'nın 'Mesleğim Hayatım' portalının  tanıtımı  ile  'Mesleki  ve  Teknik  Eğitimde  Son  Altı  Ay'  başlığı  altında,  hayata geçirilmiş somut adımlara dikkat çekiliyor.

İstanbul İl Millî Eğitim Müdürümüz SayınLevent Yazıcı da  yazısında,  2023  Eğitim  Vizyonu'  çerçevesinde yürütülen  proje ve protokollerin altını çizerek, mesleki ve teknik  eğitimin  bütün  alanlarındaki  ilerlemenin  ilham  verici  olduğunu  kaydediyor.Bu çalışmaları özetleyen Yazıcı makalesini şu cümlelerle tamamlıyor: "İstanbul İl Millî Eğitim Müdürlüğümüz, 2023 Eğitim Vizyonumuzla yenilenen millî eğitim politikamızla uyumlu bir şekilde; üretim ve hizmet sektörlerinin ihtiyaç duyduğu mesleki ve teknik eğitim alanlarda becerikli bireylerin yetiştirilmesini sağlayacak şekilde mesleki eğitimin kalitesini artırmak ve beceri-iş-üretim bağlantısının sağlıklı bir zeminde yürütülmesini sağlamak hedefiyle çalışmalarını aralıksız bir şekilde sürdürmektedir."

Yenilikçi Bir Meslek Lisesi:İTÜ Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi

İTÜ öğretim üyelerinin, mesleki-teknik eğitim ve İTÜ Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi'ndeki yenilikçi yaklaşımları değerlendirdikleri bölümün giriş yazısında Rektör Prof. Dr. Mehmet Karaca lise projesini "Altın Fırsat Kapısı: 'Başka Türlü' Bir Meslek Lisesi" şeklinde nitelendiriyor. Karaca, projenin temel amacının, toplumda  yerleşmiş  meslek  lisesi  algısından  bambaşka;  şaşırtıcı,  güncel,  nitelikli bir yaklaşımla ezberleri bozmak olduğunu vurguluyor.

İTÜ Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Müdürü Prof. Dr. Hüseyin Toros ve Yıldız Teknik Üniversitesi Eğitim Fakültesinden Prof. Dr. Mustafa Sami Topçu imzalı yazıda Mesleki ve Teknik Anadolu Liselerinde disiplinlerarası fen, teknoloji, mühendislik ve matematik eği-timinin önemine vurgu yapılıyor; gerekli altyapı ve inovasyon destekleri verilerek  bu  okullarda  geleceğin  mucit  gençlerinin  yetiştirilebileceğine  dikkat çekiliyor.

Bireyleri mesleğe hazırlamak için tasarlanan mesleki ve teknik eğitimin, üretkenlik ve rekabetçilik yönü ile ulusal kalkınma ile doğrudan ilişkili olduğuna dikkat çeken yazıda ise İTÜ Rektör Danışmanı Dr. H. Ömer Tontuş görüşlerini bizimle paylaşıyor.  İTÜ Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi eğitim programına İTÜ Bilgisayar ve Bilişim Fakültesi ile Yapay Zekâ ve Veri Bilimi Uyg-Ar Merkezi tarafından katkı sağlanacak. Gençleri yapay zeka, artırılmış/sanal gerçeklik teknolojileri ile tanıştıracak olan bu programın ayrıntılarını Prof. Dr. Şule Gündüz Öğüdücü ve Prof. Dr. Gözde Ünal ile Doç. Dr. Berk Üstündağ aktarıyorlar.   Denizcilik sektöründe meslek eğitimine değinilen yazıların yer aldığı bölümde İTÜ'den Prof. Dr. İsmail Hakkı Helvacıoğlu, konuyu Avrupa Birliği  ülkeleri  perspektifini  aktararak  değerlendiriyor. 

İTÜ Denizcilik Fakültesinden Dr. Öğr. Üyesi Pelin Bolat, denizcilik endüstrini bir üst seviyeye taşıyabilecek, profesyonel işgücünün gelişmesi için erken yaşlarda alınacak eğitimin önemini vurguluyor; uzakyolbaşmühendisi   Bülend  Temur  ise,  tecrübelerine  dayanarak,    mesleki  eğitim  önerilerini ve denizciliği meslek  edinecekleri bekleyen sorumlulukları sıralıyor. Yeni bir model teşkil ederek, geleceğin eğitim kurumlarına örnek olacak İTÜ için Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi için planlanacak İngilizce eğitim  programı İTÜ Yabancı Diller Yüksekokulu tarafından hazırlanıyor. Bu programın çerçevesini ve  meslek  eğitiminde  yabancı  dilin  önemine  de  vurgu  yapan  yazıyı Prof. Dr. Burçkin Dal kaleme aldı. İTÜNOVA TTO Genel Müdürü Dr. Ercan Çitil yazısında, İTÜ Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi'ndeki AR-GE pratiğine sahip akademik kadronun üniversite öncesi gençlerimizin  eğitimine  katkı  sağlayacak  olmasını  en  önemli  nokta  olarak  görüyor.

Sektör Temsilcilerinin Yaklaşımı

Günümüzde mesleki eğitim ve ekonomi ilişkisinin oldukça güçlü ve birbirini dönüştüren bir etkileşim içinde olduklarından hareketlesektör temsilcilerinin  yazılarının  yer  aldığı  bölümde;  Uyumsoft'tan  Mehmet  Önder,  UTESAV'dan  Mehmet  Develioğlu,  İstanbul  Ticaret  Odası'ndan  İsrafil  Kuralay,  MÜSİAD'danAdurrahman  Kaan,  sektörün  ihtiyacı  olan  nitelikli  işgücünü  karşılayacak  mesleki  ve  teknik  eğitim kurumlarının önemine değiniyorlar. Bu bölümde İsrafil Kuralay, mesleki eğitim alan gençlere 'ara eleman' tanımı yapmaktan vazgeçilmesi yönünde dikkat çekici  bir  çağrıda  bulunuyor.  TÜZDER'denTunahan Coşkun, ülkelerin kalkınmasına fen, edebiyat, sanat, ekonomi, ticaret ve politika alanlarında liderlik yapacak üstün zekâlı ve yetenekli çocukların özelliklerine, eğitim ihtiyaçlarına dikkat çekiyor; bu kapasitenin, insanlığın geleceği açısından taşıdığı önemi vurguluyor.

İTÜ Fizik Mühendisliği Bölümünden Prof. Dr. Emre Onur Kahya, ise merak uyandırıcı bir bilim-araştırma yazısı kaleme getirmiş. Gökbilimcilerin, uzak bir galaksinin merkezinde yer alan süper kütleli kara deliğin fotoğrafını ilk kez çekmeleri dünyada büyük yankı yaptı. Emre  Kahya,  yazısında  bu  güncel  konuya  odaklanarak;  kara  delik gözleminin zorluğuna değiniyor, bu sonucun kuramsal fizik üzerine düşündürdüklerini bizimle paylaşıyor.   İTÜ'den ve İTÜ Vakfından haberler, İTÜ ARI Teknokent'teki gelişmeler, öğrencilerin gururlandıran başarıları yine bu sayımızda geniş şekilde yer alıyor.

İTÜ Dergisine Ulaşmak İçin Tıklayınız.