İl Millî Eğitim Müdürlüğümüz tarafından İslâm bilim ve teknoloji tarihini tanıtmak amacıyla hayata geçirilen Fuat Sezgin'in İzinde Projesi kapsamında İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü iş birliğiyle 39 ilçe koordinatörlerine İslâm Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesinde eğitim verildi.

Geçen yıl vefat eden İslâm bilim tarihi araştırmacısı Prof. Dr. Fuat Sezgin, Cumhurbaşkanlığı genelgesiyle ilan edilen "2019 Prof. Dr. Fuat Sezgin Yılı" çerçevesinde, bir yıla yayılacak etkinliklerle çeşitli yönleriyle anlatılmaya devam ediyor.

Bu kapsamda, elli yılı aşkın bir süre araştırmalar yaparak hayatını İslâm bilim ve teknoloji tarihini tanıtmaya adayan Fuat Sezgin'i tanımak ve tanıtmak amacıyla İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü'nce hayata geçirilen Fuat Sezgin'in İzinde Projesi kapsamında 39 ilçe koordinatörlerine İslâm Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesinde eğitim verildi.

Prof. Dr. Fuat Sezgin İslâm Bilim Tarihi Araştırmaları Vakfı konferans salonunda başlayan eğitimin açılışına İstanbul İl Millî Eğitim Müdürümüz Sayın Levent Yazıcı, İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürü Sayın Coşkun Yılmaz,  Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Bilim Tarihi Bölümünden Sayın Prof. Dr. Mustafa Kaçar, İstanbul Teknik Üniversitesi emekli öğretim üyesi Sayın Prof. Dr. Atilla Bir ve proje koordinatörleri katıldı.

Fuat Sezgin Yılı

Gülhane Parkı'ndaki İslâm Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi'ni kurulduğu dönemde Bilim Tarihçisi Fuat Sezgin'le yakından çalışma şansı bulduğunu anlatan İl Kültür ve Turizm Müdürü Coşkun Yılmaz,  Fuat Sezgin'in hayatı ve çalışmaları hakkında bilgi verdi. 2019'un Cumhurbaşkanlığı tarafından "Fuat Sezgin Yılı" ilan edilmesine de değinen Yılmaz, bu davranışın insanların değerler üzerinden, ülkeye kattıkları ve hizmetleriyle anıldığının en üst ifadesi olduğunu kaydetti.

Fuat Sezgin'in ömrünün son günlerini ülkesinde geçirmek için özel bir çaba sarf ettiğini ifade eden Yılmaz, sözlerini şöyle sürdürdü: "Fuat Sezgin, ömrünün son günlerini bu ülkede geçirmek için özel bir çaba sarf etti, bu müzeyi kurmak için çok özel bir çaba sarf etti. Ülkesinden sürgün edilmiş hâlde, 1960 darbesinde 147 üniversite hocası üniversiteden atıldı. Bunlardan biri de Fuat Sezgin'di. Hiç unutmuyorum müzenin açılış konuşmasında ağlayarak şunları söylemişti: 'Ben iki defa ağladım bu şehirde. Birisi sisli ve puslu bir kış günü Galata sırtlarından İstanbul'a veda ederken, gurbete çıkarken hüzünle ağladım. İkinci ise bugün ağlıyorum, sevinçten. Çünkü bu ülkenin başbakanı, devlet ricali beni karşılamış ve bana bir müze kurma imkânı sağlamış. Anladım ki siz vefasızlık etmezseniz bir gün hak yerini bulur. Bu topraklardan gidip Almanya'da görev yaparken, hayatının her safhasını Müslümanların bilim tarihine, Müslümanların bilim adamlarına, Müslümanların dünya ilmindeki yerine vakfediyor. 40 sene, 50 sene önce Avrupa'da, Amerika'da anlatıyor. Avrupa'ya şunu söylüyor: Siz bugünkü bilimsel gelişiminizi ve geçmişinizi Müslümanlara borçlusunuz, dünya bilim tarihini yazarken Müslümanları görmezden gelemezsiniz. Bunu meydan okuyarak değil, bilimsel bir üslupla yapıyor. Müslümanların kendisini ezik, geri hissettiği bir zaman diliminde yapıyor bunu."

Dünyada çoğu şeyin geçici fakat ilim ve irfanın kalıcı olduğunu söyleyen Coşkun Yılmaz, "Bilgi güçtür fakat hangi noktada güçtür? Bilginin ahlakı, edebi, tevazuu, vatanı varsa güçlüdür." değerlendirmesinde bulundu. Yılmaz, Fuat Sezgin Yılı'nda düzenlenen bu eğitim etkinliğinin öğrencilerimizin Fuat Sezgin'i yakından tanımalarına katkı sunması temennisinde bulundu.

 Kurumsal İş Birlikleri ve Kültür Mirasımız

İstanbul Milli Eğitim Müdürü Levent Yazıcı yaptığı konuşmada Prof. Dr. Fuat Sezgin'in İslâm bilim ve kültür tarihinin ortaya çıkarılması sürecinde en önemli isimlerden biri olduğunu kaydetti.

Sezgin'in bilim tarihi alanındaki çalışmalarının değerinin farkına varılarak yeni nesillere ulaştırılmasının önemli olduğunu ifade eden Yazıcı, "Ancak bu sayede 2023 Eğitim Vizyonu doğrultusunda kültür mirasımızın yeni nesillere doğru bir şekilde aktarılabileceğini düşünüyoruz. Alanında yetkin rol modelleri öğrencilerimizin sosyal, kültürel ve akademik yönlerden bütünlüklü gelişmesine katkı sağlayacaktır." diye konuştu.

Fuat Sezgin gibi Fuat Sezgin'in İzinde Projesinin de çok boyutlu olduğunu belirten Yazıcı, proje ile Sezgin'in ilkokul, ortaokul ve ortaöğretim kademesindeki öğrencilere tanıtılması ve onların bilim, tarih, teknoloji ve kültürle ilgilenmeye teşvik edilmesinin hedeflendiğini bunun için de müze ziyaretlerinin çok önemli olduğunu kaydetti.

Çoklu ve kurumsal iş birliklerinin önemini hatırlatan Yazıcı, şimdiye kadar düzenlenen ve bundan sonra da artarak yapılacak etkinlikler kapsamında İslâm Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi ziyaretleri de bulunması gerektiğini anlatarak, öğrencilerin yeteneklerini keşfetmeleri ve tasarım güçlerini geliştirmelerine destek sağlanmasının amaçlandığını dile getirdi.  İstanbul ölçeğinde yıl boyunca Fuat Sezgin'in hayatı, eserleri ve modellerine dair farkındalık kazandırılacağını söyleyen Yazıcı, şöyle devam etti: "2023 Eğitim Vizyonu doğrultusunda kültüre duyarlı bilime meraklı öğrenciler yetiştirmek amacıyla ilçelerimizde çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor. İslâm bilim ve kültür tarihi mirasının farkına varılması için bilim tarihi odaklı çalışmalarından karşılaştırmalı okumalar yapılması da ihmal edilmemeli. Müzede eğitim uygulamalarını geliştirerek, estetik anlayışın ama aynı zamanda bilimsel süreçlere dair farkındalığın güçlendirilmesi sağlanmalı. Projeyle hedefimiz Fuat Sezgin hocamızı, çalışma prensiplerini, onun hayata bakış açısını, çalışmalardaki motivasyonunu, özelliklerini dikkate alarak öğrencilerimizde bilim ve araştırma becerilerinin gelişmesine katkı sağlanması. Bunun için de öğrencilerimize ilham veren öğretmen olmayı daima önde tutmalıyız. Elbette bunun yolu da bizlere ilham veren ortamlarda bulunmak ve öğrenme yolculuğumuzu sürdürmektir. Bugün ilham alabileceğimiz çok güzel bir ortamdayız. Buradaki birikimler yarınlarımıza çok yönlü umut olarak yansıyacak. Bu çalışmaya katıldığınız için her birinize teşekkür ediyorum."

Bilimler Tarihi Mirasının Farkına Varmak

Fuat Sezgin'in hayatını ve çalışmalarını anlatan belgesel gösteriminin ardından Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Bilim Tarihi Bölümünden Sayın Prof. Dr. Mustafa Kaçar bir konferans verdi.  Sezgin'in bilim tarihi çalışmalarını anlamak için Avrupa'da 19. yüzyıldan itibaren başlayan İslâm- bilim tartışmalarını bilmek gerektiğini belirten Kaçar, düşünce tarihi odaklı bir sunum yaptı.

Sezgin'in İslâmî ilimler sahasındaki çığır açıcı kitaplarını ise oryantalist iddialara verilen kapsamlı bir cevap olarak ele almak gerektiğini kaydetti. Kaçar, " Prof. Dr. Fuat Sezgin İslâm ve Türk dünyasında yeni bir uyanışın temsilidir. 19. yüzyılın ortalarından itibaren Batıda gelişmiş olan pozitivist, natüralist ve materyalist düşünce akımlarının etkisi altında öğrenilmiş çaresizlik içinde hayatımızı devam ettirmek zorunda kaldık. Batı, bizde modernleşme demek. Bu çaresizlik bizi öz kültürümüzden uzaklaştırmıştır. Fuat hoca, bu uyanışın Batıya meydan okumasının temsili olmuştur." dedi.

İstanbul Teknik Üniversitesi emekli öğretim üyesi Sayın Prof. Dr. Atilla Bir ise, hem Fuat Sezgin'i hem de kendi çalışmalarını bir arada sundu.  Bu çerçevede 1977 yılından başlayarak, İslâm mekanik tarihini incelemeye başladığını, bu konudaki araştırmalarını bildiri olarak sunduğu anlattı. Bilim tarihinin sadece araştırmacılara, tarihçilere, mühendislere teslim edilecek bir alan olmadığının altını çizen Bir, bugünün özüyle, eski kitaplara bakıp, değerlendirmek gerektiğini ifade etti.  Bir, Fuat Sezgin'in yaptığı gibi klasik bilim kitaplarının çevrilmesinin çok önemli olduğunu söyledi.

Konferansların ardından 39 ilçe koordinatörümüz hocaların rehberliğinde İslâm Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi'ni gezdi. Programın sonunda katılımcılara belge verildi ve hatıra fotoğrafı çekildi.