Türkiye'de diyabetli çocukların okulda bakımlarını güçlendirmek ve Tip 1 diyabet konusunda farkındalık sağlamak amacıyla hayata geçirilen Okulda Diyabet Programı kapsamında Okul Hemşireleri Toplantısı yapıldı.  İstanbul'daki toplantıya okul hemşireleri, Halk Sağlığı Hemşireliği Derneği, Okul Sağlığı Hemşireliği Komisyonu üyeleri, alanda çalışan akademisyenler ile Tip 1 diyabetli çocukların anneleri katıldı.

Artık Daha Bilinçliyiz

Toplantının açılışında konuşan Millî Eğitim Bakan Yardımcımız Sayın Mustafa Safran, okul hemşireliğini çok önemsediklerini belirterek okullardaki hemşirelerin sayısının artırılması için çalışmalar yapılacağını ifade etti. Safran, günün önemli bir kısmını okulda geçiren diyabetli çocukların güvenli bir ortamda olması için Bakanlığa, öğretmenlere ve tüm eğitim çalışanlarına önemli sorumluluklar düştüğünün altını çizdi.

Bakan Yardımcımız Safran, Okulda Diyabet Programı'nın Millî Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derneği arasında imzalanan protokolle 2010 yılında hayata geçirildiğini hatırlattı. Safran program çerçevesinde tüm eğitim personelinin diyabet hastalığı ve acil durumlarda yapılacaklar konusunda eğitim almalarının sağlandığını belirtti. Safran, "Artık öğretmenlerimiz sınıflarındaki öğrencilerinin diyabet belirtileri hakkında gözleme dayalı erken tanısında uyarıcı olurken, aynı zamanda diyabetli bir öğrencinin neler yapması gerektiği konusunda da yardımcı olabilmektedir." diye konuştu. 

Bakan Yardımcımız Safran, kendisinin Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nde öğretim üyesi olduğunu ama arkadaşlarının hep tıp fakültesinden olduğu için kendisinin de tıpla ilgili konulara aşina olduğunu, millî eğitim politikasının kalıcı bir devlet politikası olması gerektiğinin altını çizdi. Ayrıca bu politikalar içinde her zaman eğitimle ilgili konuların doğal olarak önde tutulduğunu ama çocukların sağlığının korunmasının da buna dâhil edilmesi gerektiğini kaydetti. Safran, 2016 yılında çıkartılan genelge ile okul kantinlerinde enerji içecekleri, gazlı içecekler, cips, kızartma, çikolata ve şekerleme türü tüm tatlıların satışının yasaklanması gibi önemli adımlar atıldığını da belirtti. Safran, Millî Eğitim Bakanlığının projenin paydaşları ile birlikte üzerindeki sorumluluğun bilinciyle çalışmalarını sürdüreceğini söyledi.

Programın Amacı

Toplantının açılış kısmında konuşan, Okulda Diyabet Programı Koordinatörü ve Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi  öğretim üyesi Prof. Dr. Şükrü Hatun;  ülkemizde 20.000 civarında Tip 1 diyabetli çocuk olduğunu, bu çocukların bütün  sorunlarının iyi bir organizasyon ile çözülebileceğini belirtti. Hatun, Tip 1 diyabetli çocukların zamanlarının önemli bir kısmını okulda geçirdiklerini ve genel olarak okul saatlerinde kan şekeri dengesinin bozulduğunu, oysa  Tip 1 diyabet tedavisinde günün en az  % 70'inde kan şekerlerinin 70-180 mg aralığında  olmasının sağlanması gerektiğini kaydetti. Bunun için de okul saatlerinde çocuklara olan desteğin önemli olduğunu,  2010 yılından beri yürütülen Okulda Diyabet Programı'nın esas amacının annelerin yükünün hafifletilmesi ve diyabet bakımı ile   görevlerin okulda hemşireler, öğretmenler veya görevlendirilen diğer kişiler  tarafından yapılmasının sağlanması olduğunu hatırlattı. Hatun, bu amaçla da ülkemiz kamu okul sisteminde Okul Hemşireliğine önem verilmesi gerektiğini, bunun bir "reform" olarak tanımlanabileceğini, toplantının bir amacının da okul hemşireliği konusunu gündem yapmak olduğunu Millî Eğitim Bakan Yardımcısının aramızda olmasının bu süreci hızlandırmasını dilediğini, Okulda Diyabet Programı'na katkıda bulunan herkese teşekkür ettiğini söyledi.

Daha sonra söz alan  Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derneği Başkanı ve İstanbul Tıp Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Feyza Darendeliler, dernek olarak hipotiroidizm tarama programı, D vitamini eksikliğinin önlenmesi gibi birçok programın  uygulanmasına katkıda bulunduklarını söyledi. Okulda Diyabet Programı'nın bütün bunlar içinde ayrı bir yere sahip olduğunu belirten Darendeliler, ilkini Ekim 2019'da yapacakları Çocuk ve Ergen Diyabet Sempozyumu'nda bir  yarım günü Okulda Diyabet Programı'na ayırdıklarını ifade etti. Çocuk endokrin merkezlerinin bu programa katkısını artıracaklarını söyledi ve katkıda bulunanlara teşekkür etti.

Deneyimler ve Beklentiler

Toplantıda söz alan okul hemşireleri ilk kez okul hemşirelerini bir araya getiren bir etkinlikte olmaktan dolayı heyecanlı ve mutlu olduklarını, kendilerinin Tip 1 diyabetli çocukların da içinde bulunduğu geniş bir kronik hastalıklı çocuk grubu ile ilgilendiklerini belirttiler. Hemşireler buna karşın gerek özlük hakları bakımdan gerekse okul sistemi içinde  görev tanımlarının yapılmaması nedeniyle zorluklar yaşadıklarını,  kendi  görev ve sorumluklarını belirleyen bir belgeye ihtiyaçları olduğunu hatırlattılar. Kısa zamanda kendi meslek dernekleri ve konuya ilgi duyan hemşirelik fakültelerinin de katılımı ile bir okul hemşireliği çalıştayı düzenlenmesini ve bir an önce ülkemize özgü  ve gelişmiş ülkelerdeki gibi okul hemşireliği sisteminin kurulmasını istediklerini, bunun için yeterli insan  gücünün var olduğunu anlattılar.

Sunumlar ve Kapanış

Toplantının açılıştan sonraki bölümünde  "Sağlıkta Bütüncül Yaklaşım ve Okul Sağlığı", "Çocuklarda Diyabet ve Okulda Diyabet Bakımı", " Okul Hemşireliğinde Neredeyiz?" başlıklı konularda Prof. Dr. Sibel Sakarya, Prof. Dr. Ayşe Beşer, Prof. Dr. Şükrü Hatun ve Hemşire Dr. Öğretim Üyesi Zehra Doğan  sunumlarını yaptılar.  

Toplantının ikinci oturumunda İl Millî Eğitim Müdürlüğümüzün İş Yeri Sağlık ve Güvenlik Birimi yetkilisi Mehmet Fatih Kurtulmuş ve Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Doç. Dr. Gül Yeşiltepe Mutlu sunumlarını yaptılar. Toplantının son oturumunda obezite ve sağlıklı beslenme konuları tartışıldı.

Toplantının kapanışını Prof. Dr. Şükrü Hatun yaptı ve Okulda Diyabet Programı kapsamında uzun zamandır Okul Hemşireleri Toplantısı düzenlemeyi düşündüklerini belirtti. Ayrıca yapılan toplantının çok başarılı geçtiğini, bu toplantı ile bir taraftan Okulda Diyabet Programın gözden geçirdiklerini, öte yandan ise Okul Hemşireliğinin yaygınlaştırılması konusunda önemli bir adım atılmış olduğunu, bu konudaki çalışmaların reform ismini hak ettiğini söyledi.